Зурвас бичих
Messenger
Залгах
- Batsuh
Орон сууцны хөнгөлттэй зээлийн санхүүжилтийн журам
Энэ удаагийн нийтлэлээрээ 2018 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдрийн Засгийн газрын хуралдаанаар батлагдсан “Орон сууцны хөнгөлттэй зээлийн санхүүжилтын журмын талаарх мэдээллийг бэлтгэн хүргүүлж байна.
2013 оноос иргэдийг орон сууцжуулах Засгийн газрын үйл ажиллагааны хүрээнд орон сууцны ипотекийн зээлийн ерөнхий журмыг Засгийн газраас баталж хэрэгжүүлж эхэлсэн ба үүнээс хойш үүнтэй холбоотой журмыг удаа дараа өөрчилж сайжруулсаар хамгийн сүүлд дээрх журмыг батлаад байна. Энэхүү журмаар агаар, хөрс, орчны бохирдлыг бууруулах зорилтыг хангах хүрээнд иргэдийг хөнгөлөлттэй зээлээр орон сууцжуулахад тавих нөхцөл, шаардлагыг тодорхойлох болон орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтыг олгох, зарцуулах, түүнд хяналт тавихтай холбогдсон харилцааг зохицуулжээ.
Журамд Барилга, хот байгуулалтын яам нь хөнгөлттэй зээлд хамрагдах хүсэлтэй иргэдийг мэдээллээр хангах зорилгоор цахим мэдээллийн нэгдсэн сан бүрдүүлж, нийтэд мэдээлж байхаар заасан нь өмнө батлагдаж байсан журмуудаас онцлогтой болсон. Уг мэдээллийн нэгдсэн санд дараах мэдээллүүдийг тусгана. Үүнд:
- нийтийн зориулалттай болон амины орон сууцны мэдээлэл;
- амины орон сууцны нэг маягийн зураг төсөл, цомог;
- барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх тусгай зөвшөөрөл бүхий аж ахуйн нэгжүүдийн мэдээлэл
Орон сууцны хөнгөлттэй зээлээр ямар орон сууц худалдан авах боломжтой вэ?
2013 оноос иргэдийг орон сууцжуулах Засгийн газрын үйл ажиллагааны хүрээнд орон сууцны ипотекийн зээлийн ерөнхий журмыг Засгийн газраас баталж хэрэгжүүлж эхэлсэн ба үүнээс хойш үүнтэй холбоотой журмыг удаа дараа өөрчилж сайжруулсаар хамгийн сүүлд дээрх журмыг батлаад байна. Энэхүү журмаар агаар, хөрс, орчны бохирдлыг бууруулах зорилтыг хангах хүрээнд иргэдийг хөнгөлөлттэй зээлээр орон сууцжуулахад тавих нөхцөл, шаардлагыг тодорхойлох болон орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтыг олгох, зарцуулах, түүнд хяналт тавихтай холбогдсон харилцааг зохицуулжээ.
Журамд Барилга, хот байгуулалтын яам нь хөнгөлттэй зээлд хамрагдах хүсэлтэй иргэдийг мэдээллээр хангах зорилгоор цахим мэдээллийн нэгдсэн сан бүрдүүлж, нийтэд мэдээлж байхаар заасан нь өмнө батлагдаж байсан журмуудаас онцлогтой болсон. Уг мэдээллийн нэгдсэн санд дараах мэдээллүүдийг тусгана. Үүнд:
- нийтийн зориулалттай болон амины орон сууцны мэдээлэл;
- амины орон сууцны нэг маягийн зураг төсөл, цомог;
- барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, барилгын ажил гүйцэтгэх тусгай зөвшөөрөл бүхий аж ахуйн нэгжүүдийн мэдээлэл
Орон сууцны хөнгөлттэй зээлээр ямар орон сууц худалдан авах боломжтой вэ?
- нийтийн зориулалттай орон сууц
- амины орон сууц
Орон сууцанд тавигдах шаардлага:
- Нийтийн зориулалттай орон сууц нь:
1. Орон сууц хувьчлах тухай хуулийн 3.1, 3.3-т заасан тодорхойлолтод нийцсэн; /нийтийн зориулалттай орон сууцны байшин" гэж бүхэлдээ буюу ихэнх хэсэг нь дөрөв ба түүнээс дээш сууцны зориулалттай барилга;
"сууц" гэж нийтийн зориулалттай орон сууцны байшин дахь нэг гэр бүл аж төрөхөд зориулагдсан нэг буюу хэд хэдэн өрөө бүхий цогцолбор;/
2. Аймаг, нийслэл, хот тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу баригдсан;
3. Барилгын тухай хуулийн 35.1-д заасан эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр ашиглалтад хүлээн авсан;
4. Нийт талбайн хэмжээ 80 м2-аас ихгүй.
-Амины орон сууц нь:
1. Аймаг, нийслэл, хот тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу баригдахаар төлөвлөгдсөн;
2. Инженерийн дэд бүтцийн шийдэлтэй байх;
3. Эрчим хүчний хэмнэлттэй, Барилга, хот байгуулалтын сайдын баталсан “Нэг айлын сууц” (БНбД-31-101-05), “Нэг айлын орон сууцны барилгын төлөвлөлт, угсралт” (БНбД-31-09-07) барилгын норм ба дүрмийн шаардлага хангасан;
4. Амины орон сууцны нийт талбайн хэмжээ 120 м2-аас ихгүй;
5. Цахим мэдээллийн нэгдсэн сангаас амины орон сууцны нэг маягийн зураг төслийг сонгосон, эсхүл 1-4-т заасан шаардлагыг хангасан амины орон сууцны зураг төсөлтэй байх.
Орон сууцны нийт талбайн хэмжээг “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 стандартын дагуу тооцно.
Хөнгөлттэй зээл хүсэгчид тавигдах шаардлага:
1. 18 насанд хүрсэн, Монгол Улсын иргэн, эрх зүйн бүрэн чадамжтай байх;
2. Банк, санхүүгийн байгууллагад хугацаа хэтэрсэн зээлийн өр, шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх өр, төлбөрийн үүрэг хүлээгээгүй байх;
3. Өөрийн өмчлөлийн нийтийн зориулалттай орон сууцгүй болохыг тодорхойлсон эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл хариуцсан байгууллагын лавлагааг гаргуулсан байх. Энэ шаардлага дараах этгээдэд хамаарахгүй:
- ашиглалтын шаардлага хангахгүй нь тогтоогдсон орон сууц өмчлөгч;
- 18 насанд хүрээгүй байхдаа гэр бүлийн гишүүдийн хамтаар орон сууц өмчилж байсан иргэн.
4. Төрөөс хэрэгжүүлж байгаа орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд өмнө нь хамрагдаж байгаагүй байх. Өмнө нь орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд хамтран зээлдэгчээр оролцож байсан этгээдэд хамаарахгүй;
5. Барьцаалбар үйлдсэн байх
6. Эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн талаар гуравдагч этгээдэд шаардах эрх үүсээгүй байх;
Амины орон сууц барих зориулалтаар орон сууцны хөнгөлөлттэй зээл авах зээл хүсэгч нь дээр зааснаас гадна дараах нэмэлт шаардлагыг хангасан байна.
1. Аймаг, нийслэл, хот тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу баригдахаар төлөвлөгдсөн байршилд амины орон сууц барьж байгаа болохыг эрх бүхий байгууллагаар тодорхойлуулсан байх;
2. Амины орон сууц барих газрын өмчлөх, эзэмших эрх улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн байх бөгөөд эзэмших эрхийн хугацаа нь зээлийн хугацаанаас багагүй байна.
Орон сууцны хөнгөлттэй зээлийн санхүүжилт
Засгийн газраас орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийн хэмжээг тухайн жилийн улсын төсөвт тусган батлуулж, Сангийн яам, Барилга, хот байгуулалтын яам, Монголбанк болон Санхүүгийн зохицуулах хорооны хооронд орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн гэрээг байгуулан Монголбанкаар дамжуулан арилжааны банкинд олгоно.
Арилжааны банк шаардлага хангасан зээл хүсэгчид дараах нөхцөлөөр орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийг олгоно.
1. Зээлийн барьцаа хөрөнгө нь шаардлагыг хангасан орон сууц байх;
2. Зээлийн хугацаа 360 хүртэл сар;
3. Зээлийн жилийн хүү нь 8 хувь;
4. Бүрэн хорогдох, тогтмол хүүтэй;
5. Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн урьдчилгаа төлбөрийн доод хэмжээ орон сууцны нийт үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй, зээл үнэлгээний харьцаа 70 хувиас ихгүй байх;
6. Зээлдэгчийн төлөх сар бүрийн төлбөр нь өрхийн татварын өмнөх орлогын 45 хувиас ихгүй байх;
7. Амины орон сууц барих зориулалтаар авах зээлдэгчийн авч болох нийт зээлийн дээд хэмжээ 60.0 (жаран) сая төгрөгөөс ихгүй байх;
8. Орон сууцны зээлийн хугацааг сунгахгүй байх;
9. Зээлийн хугацаа дуустал амь нас, эрүүл мэндийн болон барьцаа хөрөнгийн даатгалд хамрагдах.
Хяналт, хариуцлага
Сангийн яам, Барилга, хот байгуулалтын яам, Монгол банк нь хамтран орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийн зориулалт, ашиглалт, эргэн төлөлтөд хяналт тавина. Арилжааны банк нь олгосон орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийг зориулалтын дагуу зарцуулаагүй, шаардлага хангасан иргэний зээлийн өргөдлийг хүлээн авахаас үндэслэлгүйгээр татгалзсан, эсхүл өөрийн олгосон зээлээр баригдсан орон сууцыг худалдан авахыг тулгасан тохиолдолд Сангийн яам, Барилга, хот байгуулалтын яамны саналыг үндэслэн Монголбанк арилжааны банкинд арга хэмжээ авна. Үүнд:
- санхүүжилтийн чөлөөт эх үүсвэрийг буцаан татах;
- тухайн арилжааны банкинд орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэр дахин олгохгүй байх.
Зээл хүсэгч нь Арилжааны банк дээр дурдсан зөрчил гаргасан гомдлыг Монголбанкинд гаргаж шийдвэрлүүлнэ.
- Нийтийн зориулалттай орон сууц нь:
1. Орон сууц хувьчлах тухай хуулийн 3.1, 3.3-т заасан тодорхойлолтод нийцсэн; /нийтийн зориулалттай орон сууцны байшин" гэж бүхэлдээ буюу ихэнх хэсэг нь дөрөв ба түүнээс дээш сууцны зориулалттай барилга;
"сууц" гэж нийтийн зориулалттай орон сууцны байшин дахь нэг гэр бүл аж төрөхөд зориулагдсан нэг буюу хэд хэдэн өрөө бүхий цогцолбор;/
2. Аймаг, нийслэл, хот тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу баригдсан;
3. Барилгын тухай хуулийн 35.1-д заасан эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр ашиглалтад хүлээн авсан;
4. Нийт талбайн хэмжээ 80 м2-аас ихгүй.
-Амины орон сууц нь:
1. Аймаг, нийслэл, хот тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу баригдахаар төлөвлөгдсөн;
2. Инженерийн дэд бүтцийн шийдэлтэй байх;
3. Эрчим хүчний хэмнэлттэй, Барилга, хот байгуулалтын сайдын баталсан “Нэг айлын сууц” (БНбД-31-101-05), “Нэг айлын орон сууцны барилгын төлөвлөлт, угсралт” (БНбД-31-09-07) барилгын норм ба дүрмийн шаардлага хангасан;
4. Амины орон сууцны нийт талбайн хэмжээ 120 м2-аас ихгүй;
5. Цахим мэдээллийн нэгдсэн сангаас амины орон сууцны нэг маягийн зураг төслийг сонгосон, эсхүл 1-4-т заасан шаардлагыг хангасан амины орон сууцны зураг төсөлтэй байх.
Орон сууцны нийт талбайн хэмжээг “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 стандартын дагуу тооцно.
Хөнгөлттэй зээл хүсэгчид тавигдах шаардлага:
1. 18 насанд хүрсэн, Монгол Улсын иргэн, эрх зүйн бүрэн чадамжтай байх;
2. Банк, санхүүгийн байгууллагад хугацаа хэтэрсэн зээлийн өр, шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх өр, төлбөрийн үүрэг хүлээгээгүй байх;
3. Өөрийн өмчлөлийн нийтийн зориулалттай орон сууцгүй болохыг тодорхойлсон эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл хариуцсан байгууллагын лавлагааг гаргуулсан байх. Энэ шаардлага дараах этгээдэд хамаарахгүй:
- ашиглалтын шаардлага хангахгүй нь тогтоогдсон орон сууц өмчлөгч;
- 18 насанд хүрээгүй байхдаа гэр бүлийн гишүүдийн хамтаар орон сууц өмчилж байсан иргэн.
4. Төрөөс хэрэгжүүлж байгаа орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд өмнө нь хамрагдаж байгаагүй байх. Өмнө нь орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд хамтран зээлдэгчээр оролцож байсан этгээдэд хамаарахгүй;
5. Барьцаалбар үйлдсэн байх
6. Эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн талаар гуравдагч этгээдэд шаардах эрх үүсээгүй байх;
Амины орон сууц барих зориулалтаар орон сууцны хөнгөлөлттэй зээл авах зээл хүсэгч нь дээр зааснаас гадна дараах нэмэлт шаардлагыг хангасан байна.
1. Аймаг, нийслэл, хот тосгоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу баригдахаар төлөвлөгдсөн байршилд амины орон сууц барьж байгаа болохыг эрх бүхий байгууллагаар тодорхойлуулсан байх;
2. Амины орон сууц барих газрын өмчлөх, эзэмших эрх улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн байх бөгөөд эзэмших эрхийн хугацаа нь зээлийн хугацаанаас багагүй байна.
Орон сууцны хөнгөлттэй зээлийн санхүүжилт
Засгийн газраас орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийн хэмжээг тухайн жилийн улсын төсөвт тусган батлуулж, Сангийн яам, Барилга, хот байгуулалтын яам, Монголбанк болон Санхүүгийн зохицуулах хорооны хооронд орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн гэрээг байгуулан Монголбанкаар дамжуулан арилжааны банкинд олгоно.
Арилжааны банк шаардлага хангасан зээл хүсэгчид дараах нөхцөлөөр орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийг олгоно.
1. Зээлийн барьцаа хөрөнгө нь шаардлагыг хангасан орон сууц байх;
2. Зээлийн хугацаа 360 хүртэл сар;
3. Зээлийн жилийн хүү нь 8 хувь;
4. Бүрэн хорогдох, тогтмол хүүтэй;
5. Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн урьдчилгаа төлбөрийн доод хэмжээ орон сууцны нийт үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй, зээл үнэлгээний харьцаа 70 хувиас ихгүй байх;
6. Зээлдэгчийн төлөх сар бүрийн төлбөр нь өрхийн татварын өмнөх орлогын 45 хувиас ихгүй байх;
7. Амины орон сууц барих зориулалтаар авах зээлдэгчийн авч болох нийт зээлийн дээд хэмжээ 60.0 (жаран) сая төгрөгөөс ихгүй байх;
8. Орон сууцны зээлийн хугацааг сунгахгүй байх;
9. Зээлийн хугацаа дуустал амь нас, эрүүл мэндийн болон барьцаа хөрөнгийн даатгалд хамрагдах.
Хяналт, хариуцлага
Сангийн яам, Барилга, хот байгуулалтын яам, Монгол банк нь хамтран орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийн зориулалт, ашиглалт, эргэн төлөлтөд хяналт тавина. Арилжааны банк нь олгосон орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрийг зориулалтын дагуу зарцуулаагүй, шаардлага хангасан иргэний зээлийн өргөдлийг хүлээн авахаас үндэслэлгүйгээр татгалзсан, эсхүл өөрийн олгосон зээлээр баригдсан орон сууцыг худалдан авахыг тулгасан тохиолдолд Сангийн яам, Барилга, хот байгуулалтын яамны саналыг үндэслэн Монголбанк арилжааны банкинд арга хэмжээ авна. Үүнд:
- санхүүжилтийн чөлөөт эх үүсвэрийг буцаан татах;
- тухайн арилжааны банкинд орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэр дахин олгохгүй байх.
Зээл хүсэгч нь Арилжааны банк дээр дурдсан зөрчил гаргасан гомдлыг Монголбанкинд гаргаж шийдвэрлүүлнэ.