Зурвас бичих
Messenger
Залгах
- Batsuh
Эрчим хүчний хэмнэлттэй орон сууц барих нь
Сүүлийн үед эрчим хүчний хэмнэлт нь барилга, байгууламж барихын хамгийн чухал асуудал болсон. Иймээс түүний эх үндэс болох дулаалгын талаар эхлээд танилцуулъя. Байшингийн дулаан тусгаарлалтыг нэмэгдүүлэхийн тулд дулаан тусгаарлах материалыг дээвэр, гадна хана, шаланд хийж байшингийн бүх хэсгийг битүү ороож, гэр доторх температурыг аль болох жигд байлгах нь их чухал юм. Дулаалгын материалд голчлон шилэн хөвөнг хэрэглэдэг боловч чийг авахдаа амархан бол тун тусгүй. Урьд нь ханын дунд хийсэн шилэн хөвөн нь чийг аван суулт өгч улмаар дулаан тусгаарлах чанар нь мууддаг тохиолдлууд олон байсан боловч өнөө үед гадна ханын материал болон дулаан тусгаарлах материал хоёрын завсар агаар сэлгэх давхаргыг хийж асуудлыг шийддэг болсон. Ингэж чийгтэхээс сэргийлж, завсраар нь агаар урсч байхуйц агаар сэлгэлттэй дулаалга хийх нь дулаан барилга байгууламжийн хамгийн чухал хийц юм.
Өрөөн доторх чийгийг ханын завсар оруулахгүйн тулд дулаан тусгаарлах материалын дотор талд нь битүү гялгар цаасаар хавж өгөх зэрэг арга хэмжээ авахыг ч мартаж болохгүй. Мөн гэрийн онгорхой хэсгүүд нь дулааныг оруулж гаргах нь их тул хоёр давхар шилтэй цонх хийгээрэй. Давхар шиллэгээний хоорондын зай нь 6мм, 12мм гэсэн 2 төрөл байдаг ба аль болох дулаан тусгаарлалт сайтай 12мм-тэйг нь сонгооорой. Цонхны хүрээ хооронд дулаалгын материал орсон ч юм уу ус гүйж чийгтэхээргүйг сонгох нь зүйтэй юм. Мөн сүүлийн үед онцгой металаар бүрсэн Low-E шил бүхий хоёр давхар шилтэй цонх дэлгэрээд байгаа.
Үүдний хаалгыг мөн адил дулаалга сайтайгаас нь сонгох хэрэгтэй. Хэрэв загвараасаа шалтгаалаад дулаалгагүй хаалга хэрэглэхээр бол үүд болон зочны өрөөний хооронд хаалга хийж зочны өрөөний дулааныг алдахгүй байхад анхаараарай.
Дээврээр агаар урсах хийц
Дээвэрт дулаан тусгаарлагч давхарга хийх арга. Энэ тохиолдолд нарны гэрлийн шууд тусгалын нөлөөг бууруулж, хэт халалтаас зайлсхийх энэхүү агаар урсгах аргыг авч хэрэглэх нь найдвартай.
Ургамалан хөшиг /зун/
Нар хурцаар тусдаг зуны улиралд тагтнаас байшингийн үзүүр хүртэл ургамал ургуулж, ногоон хөшиг хийж өгөх нь нар гялбалтад хамгийн тохиромжтой. Өргөст хэмх, гоо, имопея буюу бодонцог цэцэг зэрэг ургамлуудын навч нь нарны гэрлээс халхлаад зогсохгүй навчнаас гарах чийг нь агаарт тархсанаар агаар дахь дулааныг шингээж, халалтыг бууруулах үр дүнтэй.
Онгойдог хэсгүүдийн нарны хамгаалалт
Сайжруулсан шилнээс гадна дээврийн хөмсгөөр нарны хурц тусгалыг зогсоох арга ч байдаг. Дөрвөлжин загвартай байшинд энэ нь боломжгүй тул цонхонд жижиг саравч хийж өгч болно. Налуу хажуугаас үдийн нар тусдаг бол модон юм уу бүрзгэр нимгэн хөшгөөр хааж өгвөл үр дүнтэй байдаг.
Дээвэр
Таазанд дулаалгын материалыг дэвсч хийгээд, дээврийн адрын хөндийн дотор талд агааржуулагч нүх хийж цугларсан дулааныг зайлуулна. Өөрөөр зураг дээрх шиг дээвэрт дулаан тусгаарлагч давхаргыг хийх арга ч бий. Сүүлийн үед дээвэрт тааз хийлгүй налуу чигээр нь байлгах сонирхол их болсон тул 2 дахь аргыг түлхүү хэрэглэдэг болсон.
Онгойдог хэсгүүд
Дулаан хамгийн их гадагшилдаг хэсгүүд бол цонх, хаалга билээ. Хос шиллэгээтэй цонх, Low-E цонх зэргийг хэрэглэн дулаан тусгаарлах чадамжийг өсгөхийн зэрэгцээ хөшиг болон цаасан хаалга зэргийг давхар хэрэглэх нь үр дүнг нэмэгдүүлнэ.
Шал
Шатны доор агааржуулалатын нүх хийж, шатны доод талыг гадаах хэсэг гэдгийг санаж өрөөний шалны чанх доод хэсгийг дулаалах нь зүйтэй.
Зураг дээрх шиг шалны доод талыг өрөөний дотор тал хэмээн санаж суурийн эргэн тойрныг дулаалах арга бас бий.
Гадна хана
Багануудын завсраар шилэн хөвөн зэрэг дулаалгын материалыг хийх дотор дулаалгын арга болон ханын гадна талд хавтан маягийн дулаалгын материалаар бүрхэж өгөх гадны дулаалгын түгээмэл аргууд бий. Ханын дотор талд цанталт үүсэхээс сэргийлж гадна агаарын нөлөөг сааруулахын тулд, дулаалгын гадна талд нь агаар сэлгэх давхаргыг хийж, өрөөний дотор талаас нь чийгнээс хамгаалах давхарга /чийгнээс хамгаалах хальс/-ыг хийж өгөөрэй.
Эрчим хүчний шошгонд анхаарахад илүүдэхгүй
A-G хүртэлх цахилгаан зарцуулалтын үнэлгээ
G үнэлгээ нь хамгийн “их иддэг” буюу цахилгаан зарцуулалт ихтэй болохыг заана. Түүнээс дээш багассаар А нь хамгийн “бага иддэг” барааны үнэлгээ юм. Сүүлийн үеийн цахилгаан бараанууд эрчим хүчийг дээд зэргээр хэмнэх шинэ технологиуд дээр суурилж байгаа учраас 2012 онд А-аас хойш А+, А++, А+++ гэдэг 3 үнэлгээг гаргажээ. Хуучны цахилгаан бараанууд ихэвчлэн В болон түүнээс доош үнэлгээтэй байдаг. Энэ нь цахилгаан барааны төрөл, ажиллагаа бүрээс шалтгаалан үсэг бүртээ өөр өөр хэмжээг заадаг. Өөрөөр хэлбэл А+ -тэй хөргөгч, А+-тэй угаалгын машин 2-ын үнэлгээ нь ижил боловч зарцуулах тог бөгөөд мөнгө нь өөр гэсэн үг юм. Иймээс шинээр бараа авахдаа үсэгний тал дээр аль болох А+++ рүү л тэмүүлэх нь хэмнэлттэй дээр нь байгаль орчинд ээлтэй гэж ойлгоход болно.
Жилд зарцуулах кВт.ц-ын хэмжээ
Жишээлбэл, 280 кВт.ц 1 жилд гэдэг нь жилд 280 кВт.ц /kWh/ цахилгааныг зарцуулна гэсэн үг. Энэ нь ихэвчлэн хөргөгч, агаар цэвэршүүлэгч гэх мэт байнга хэрэглэгддэг бараан дээр байдаг. Харин угаалгын машин, цахаилгаан зуух гэх мэт өдөрт тодорхой хэдэн цаг ашигладаг бараанд нэг цагийн эсвэл нэг удаагийн хэрэглээний дундаж зарцуулалтыг бичсэн байх нь бий. Хэрвээ бараан дээр annum/per year буюу жилд хэмээн бичсэн байвал жилийн турш ашиглагдах цахилгааны дундаж хэмжээг зааж байгаа хэрэг. Харин per cycle, per hour гэсэн байвал нэг удаагийн болон нэг цагийн хэрэглээний цахилгаан зарцуулалт юм. Эрчим хүч хэмнэх чадамжийг өсгөх тоног төхөөрөмжинд “халаалт болон хөргөлт”, “агааржуулалт”, “ус халаагч бойлуур”, “гэрэл” багтана.
“Халаалт болон хөргөлт”
Дулааны насос хувиргуурын хяналтын төхөөрөмжөөр цахилгааныг маш үр дүнтэйгээр хэмнэдэг. Дулааны насос гэдэг нь сэргээгдэх эрчим хүч болох агаар, ус, хөрс, нар зэргээс дулаан ялгаруулан авч халаалтын болон хөргөлтийн, халуун ус гаргах системд ашиглахыг хэлдэг.
“Агааржуулалт”
Агааржуулалтууд дундаа өрөөний температурыг нэг хэмд барьдаг дулаан солилцдог загвар нь эрчим хүчинд хэмнэлттэй. Энэхүү загварын агааржуулалт нь ажиллахдаа агааржуулалтаар гарах дулааны 70 хувийг хуримтлуулаад, гадаах агаарыг гэрийн дотор агаартай ойролцоо хэмд болгоод өрөөнд оруулах зарчмаар ажилладаг.
“Ус халаагч”
Төвлөрсөн цахилгаан, нарны панель, ялтсан дулаан солилцуураар ус халаадаг төхөөрөмжүүд байдаг. Ялтсан дулаан солилцуур нь дулаан солилцуулах процесст оролцож буй дулаан зөөгч биеэс тухайн өндөр чанарын зэвэрдэггүй ган атираас ховил бүхий ялтасны хоёр талаар эсрэг урсгалаар явж ховилоор хуйлран дулаан солилцоог эрчимжүүлэн дулаан солилцоно.
“Гэрэл”
LED гэрлийн чийдэнг хэрэглэх нь зүйтэй. Монголд үйлдвэрлэж байгаа лед гэрэл нь улайсдаг гэрлээс 10-14 дахин бага, сүүн гэрлээс 4 дахин бага цахилгаан зарцуулдаг. Бусад төрлийн гэрлээс ашиглалтын хугацаа 2-5 дахин урт.
Ашиглалтын хугацаандаа анхаараарай
Бид автомашиныхаа хөдөлгүүрийн тосыг жилдээ 2 удаа сольж нэг төрлийн үйлчилгээ хийдэг. Ингэснээр автомашинаа илүү удаан ашиглах боломжийг бүрдүүлдэг. Барилга ч гэсэн ялгаагүй. Хэдийгээр 50-100 жил ашиглах боломжтой гэдэг ч зарим зүйлийг тодорхой хугацаанд засч шинэчлэх шаардлагатай байдаг. Ингэснээр барилга дотор талдаа тав тухтай орчинг бүрдүүлэх үндсэн үүргээ биелүүлэх боломжтой болно.
-Яндан 15-20 жил
-Дээврийн хавтан 20-30 жил
-Гадна өнгөлгөө 20-30 жил
-Цонх хаалга 30-50 жил
-Гаднах мод 20-30 жил
-Халаалтын зуух 10-20 жил
-Усны онгоц 20-30 жил
-Шугам хоолой 8-15 жил
-Плита 15-40 жил
-Дээврийн ус зайлуулагч 15-20 жил
-Өнгөлгөө 5-10 жил
Дотор агаарын температур
Дотор агаарын стандартаар харьцангуй чийглэг нь 30-60 хувь байх ба тохиромжтой гэж үздэг. Гэхдээ манай орон харьцангуй чийглэг хуурай уур амьсгалтай учраас чийглэг 50 хувиас их байх нь тохиромжтой бус байдаг. Харьцангуй чийглэг их байх нь 2 шалтгаантай.
1.Гадна агаараар дотор агаар сэлгэгдэхгүй байгаагийн илрэл ба агаар сэлгэлтийн систем бүрэн өжиллахгүй байна гэсэн үг.
2.Нэн ялангуяа өвлийн улиралд барилгын хашлага бүтээцүүд болох хана, хучилт, шал, цонхны уулзваруудаар ьемпературуудын уналт үүсч, цантаж мөөгөнцөрдөх үзэгдэл илрэх магадлал ихэсдэг тул гадаргуугийн цанталт үүсэх температурыг ихэсгэх үүднээс чийглэгийн хувийг бага байлгадаг.
Харьцангуй чийглэг нь улирлын байдлаас хамаарах бөгөөд зун 30-50% , өвөл 20-50% байх нь тохиромжтой.
Өрөөн доторх чийгийг ханын завсар оруулахгүйн тулд дулаан тусгаарлах материалын дотор талд нь битүү гялгар цаасаар хавж өгөх зэрэг арга хэмжээ авахыг ч мартаж болохгүй. Мөн гэрийн онгорхой хэсгүүд нь дулааныг оруулж гаргах нь их тул хоёр давхар шилтэй цонх хийгээрэй. Давхар шиллэгээний хоорондын зай нь 6мм, 12мм гэсэн 2 төрөл байдаг ба аль болох дулаан тусгаарлалт сайтай 12мм-тэйг нь сонгооорой. Цонхны хүрээ хооронд дулаалгын материал орсон ч юм уу ус гүйж чийгтэхээргүйг сонгох нь зүйтэй юм. Мөн сүүлийн үед онцгой металаар бүрсэн Low-E шил бүхий хоёр давхар шилтэй цонх дэлгэрээд байгаа.
Үүдний хаалгыг мөн адил дулаалга сайтайгаас нь сонгох хэрэгтэй. Хэрэв загвараасаа шалтгаалаад дулаалгагүй хаалга хэрэглэхээр бол үүд болон зочны өрөөний хооронд хаалга хийж зочны өрөөний дулааныг алдахгүй байхад анхаараарай.
Дээврээр агаар урсах хийц
Дээвэрт дулаан тусгаарлагч давхарга хийх арга. Энэ тохиолдолд нарны гэрлийн шууд тусгалын нөлөөг бууруулж, хэт халалтаас зайлсхийх энэхүү агаар урсгах аргыг авч хэрэглэх нь найдвартай.
Ургамалан хөшиг /зун/
Нар хурцаар тусдаг зуны улиралд тагтнаас байшингийн үзүүр хүртэл ургамал ургуулж, ногоон хөшиг хийж өгөх нь нар гялбалтад хамгийн тохиромжтой. Өргөст хэмх, гоо, имопея буюу бодонцог цэцэг зэрэг ургамлуудын навч нь нарны гэрлээс халхлаад зогсохгүй навчнаас гарах чийг нь агаарт тархсанаар агаар дахь дулааныг шингээж, халалтыг бууруулах үр дүнтэй.
Онгойдог хэсгүүдийн нарны хамгаалалт
Сайжруулсан шилнээс гадна дээврийн хөмсгөөр нарны хурц тусгалыг зогсоох арга ч байдаг. Дөрвөлжин загвартай байшинд энэ нь боломжгүй тул цонхонд жижиг саравч хийж өгч болно. Налуу хажуугаас үдийн нар тусдаг бол модон юм уу бүрзгэр нимгэн хөшгөөр хааж өгвөл үр дүнтэй байдаг.
Дээвэр
Таазанд дулаалгын материалыг дэвсч хийгээд, дээврийн адрын хөндийн дотор талд агааржуулагч нүх хийж цугларсан дулааныг зайлуулна. Өөрөөр зураг дээрх шиг дээвэрт дулаан тусгаарлагч давхаргыг хийх арга ч бий. Сүүлийн үед дээвэрт тааз хийлгүй налуу чигээр нь байлгах сонирхол их болсон тул 2 дахь аргыг түлхүү хэрэглэдэг болсон.
Онгойдог хэсгүүд
Дулаан хамгийн их гадагшилдаг хэсгүүд бол цонх, хаалга билээ. Хос шиллэгээтэй цонх, Low-E цонх зэргийг хэрэглэн дулаан тусгаарлах чадамжийг өсгөхийн зэрэгцээ хөшиг болон цаасан хаалга зэргийг давхар хэрэглэх нь үр дүнг нэмэгдүүлнэ.
Шал
Шатны доор агааржуулалатын нүх хийж, шатны доод талыг гадаах хэсэг гэдгийг санаж өрөөний шалны чанх доод хэсгийг дулаалах нь зүйтэй.
Зураг дээрх шиг шалны доод талыг өрөөний дотор тал хэмээн санаж суурийн эргэн тойрныг дулаалах арга бас бий.
Гадна хана
Багануудын завсраар шилэн хөвөн зэрэг дулаалгын материалыг хийх дотор дулаалгын арга болон ханын гадна талд хавтан маягийн дулаалгын материалаар бүрхэж өгөх гадны дулаалгын түгээмэл аргууд бий. Ханын дотор талд цанталт үүсэхээс сэргийлж гадна агаарын нөлөөг сааруулахын тулд, дулаалгын гадна талд нь агаар сэлгэх давхаргыг хийж, өрөөний дотор талаас нь чийгнээс хамгаалах давхарга /чийгнээс хамгаалах хальс/-ыг хийж өгөөрэй.
Эрчим хүчний шошгонд анхаарахад илүүдэхгүй
A-G хүртэлх цахилгаан зарцуулалтын үнэлгээ
G үнэлгээ нь хамгийн “их иддэг” буюу цахилгаан зарцуулалт ихтэй болохыг заана. Түүнээс дээш багассаар А нь хамгийн “бага иддэг” барааны үнэлгээ юм. Сүүлийн үеийн цахилгаан бараанууд эрчим хүчийг дээд зэргээр хэмнэх шинэ технологиуд дээр суурилж байгаа учраас 2012 онд А-аас хойш А+, А++, А+++ гэдэг 3 үнэлгээг гаргажээ. Хуучны цахилгаан бараанууд ихэвчлэн В болон түүнээс доош үнэлгээтэй байдаг. Энэ нь цахилгаан барааны төрөл, ажиллагаа бүрээс шалтгаалан үсэг бүртээ өөр өөр хэмжээг заадаг. Өөрөөр хэлбэл А+ -тэй хөргөгч, А+-тэй угаалгын машин 2-ын үнэлгээ нь ижил боловч зарцуулах тог бөгөөд мөнгө нь өөр гэсэн үг юм. Иймээс шинээр бараа авахдаа үсэгний тал дээр аль болох А+++ рүү л тэмүүлэх нь хэмнэлттэй дээр нь байгаль орчинд ээлтэй гэж ойлгоход болно.
Жилд зарцуулах кВт.ц-ын хэмжээ
Жишээлбэл, 280 кВт.ц 1 жилд гэдэг нь жилд 280 кВт.ц /kWh/ цахилгааныг зарцуулна гэсэн үг. Энэ нь ихэвчлэн хөргөгч, агаар цэвэршүүлэгч гэх мэт байнга хэрэглэгддэг бараан дээр байдаг. Харин угаалгын машин, цахаилгаан зуух гэх мэт өдөрт тодорхой хэдэн цаг ашигладаг бараанд нэг цагийн эсвэл нэг удаагийн хэрэглээний дундаж зарцуулалтыг бичсэн байх нь бий. Хэрвээ бараан дээр annum/per year буюу жилд хэмээн бичсэн байвал жилийн турш ашиглагдах цахилгааны дундаж хэмжээг зааж байгаа хэрэг. Харин per cycle, per hour гэсэн байвал нэг удаагийн болон нэг цагийн хэрэглээний цахилгаан зарцуулалт юм. Эрчим хүч хэмнэх чадамжийг өсгөх тоног төхөөрөмжинд “халаалт болон хөргөлт”, “агааржуулалт”, “ус халаагч бойлуур”, “гэрэл” багтана.
“Халаалт болон хөргөлт”
Дулааны насос хувиргуурын хяналтын төхөөрөмжөөр цахилгааныг маш үр дүнтэйгээр хэмнэдэг. Дулааны насос гэдэг нь сэргээгдэх эрчим хүч болох агаар, ус, хөрс, нар зэргээс дулаан ялгаруулан авч халаалтын болон хөргөлтийн, халуун ус гаргах системд ашиглахыг хэлдэг.
“Агааржуулалт”
Агааржуулалтууд дундаа өрөөний температурыг нэг хэмд барьдаг дулаан солилцдог загвар нь эрчим хүчинд хэмнэлттэй. Энэхүү загварын агааржуулалт нь ажиллахдаа агааржуулалтаар гарах дулааны 70 хувийг хуримтлуулаад, гадаах агаарыг гэрийн дотор агаартай ойролцоо хэмд болгоод өрөөнд оруулах зарчмаар ажилладаг.
“Ус халаагч”
Төвлөрсөн цахилгаан, нарны панель, ялтсан дулаан солилцуураар ус халаадаг төхөөрөмжүүд байдаг. Ялтсан дулаан солилцуур нь дулаан солилцуулах процесст оролцож буй дулаан зөөгч биеэс тухайн өндөр чанарын зэвэрдэггүй ган атираас ховил бүхий ялтасны хоёр талаар эсрэг урсгалаар явж ховилоор хуйлран дулаан солилцоог эрчимжүүлэн дулаан солилцоно.
“Гэрэл”
LED гэрлийн чийдэнг хэрэглэх нь зүйтэй. Монголд үйлдвэрлэж байгаа лед гэрэл нь улайсдаг гэрлээс 10-14 дахин бага, сүүн гэрлээс 4 дахин бага цахилгаан зарцуулдаг. Бусад төрлийн гэрлээс ашиглалтын хугацаа 2-5 дахин урт.
Ашиглалтын хугацаандаа анхаараарай
Бид автомашиныхаа хөдөлгүүрийн тосыг жилдээ 2 удаа сольж нэг төрлийн үйлчилгээ хийдэг. Ингэснээр автомашинаа илүү удаан ашиглах боломжийг бүрдүүлдэг. Барилга ч гэсэн ялгаагүй. Хэдийгээр 50-100 жил ашиглах боломжтой гэдэг ч зарим зүйлийг тодорхой хугацаанд засч шинэчлэх шаардлагатай байдаг. Ингэснээр барилга дотор талдаа тав тухтай орчинг бүрдүүлэх үндсэн үүргээ биелүүлэх боломжтой болно.
-Яндан 15-20 жил
-Дээврийн хавтан 20-30 жил
-Гадна өнгөлгөө 20-30 жил
-Цонх хаалга 30-50 жил
-Гаднах мод 20-30 жил
-Халаалтын зуух 10-20 жил
-Усны онгоц 20-30 жил
-Шугам хоолой 8-15 жил
-Плита 15-40 жил
-Дээврийн ус зайлуулагч 15-20 жил
-Өнгөлгөө 5-10 жил
Дотор агаарын температур
Дотор агаарын стандартаар харьцангуй чийглэг нь 30-60 хувь байх ба тохиромжтой гэж үздэг. Гэхдээ манай орон харьцангуй чийглэг хуурай уур амьсгалтай учраас чийглэг 50 хувиас их байх нь тохиромжтой бус байдаг. Харьцангуй чийглэг их байх нь 2 шалтгаантай.
1.Гадна агаараар дотор агаар сэлгэгдэхгүй байгаагийн илрэл ба агаар сэлгэлтийн систем бүрэн өжиллахгүй байна гэсэн үг.
2.Нэн ялангуяа өвлийн улиралд барилгын хашлага бүтээцүүд болох хана, хучилт, шал, цонхны уулзваруудаар ьемпературуудын уналт үүсч, цантаж мөөгөнцөрдөх үзэгдэл илрэх магадлал ихэсдэг тул гадаргуугийн цанталт үүсэх температурыг ихэсгэх үүднээс чийглэгийн хувийг бага байлгадаг.
Харьцангуй чийглэг нь улирлын байдлаас хамаарах бөгөөд зун 30-50% , өвөл 20-50% байх нь тохиромжтой.