Барилгын хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн ажилтан гэж хэн бэ

Batsuh

Барилгын хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн ажилтан гэж хэн бэ

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуй нь хөдөлмөрлөх явцад хүний ажиллах чадвар, эрүүл мэндийг хэвээр хадгалах, мөн эрүүл, аюулгүй, таатай нөхцөлд ажиллах бололцоог бий болгоход чиглэдэг. Өөрөөр хэлбэл, нийгэм эдийн засаг, техник технологи, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн арга хэмжээг авах болон хөдөлмөрийн чадвараа түр болон бүрэн алдахаас урьдчилан сэргийлэхэд чиглэсэн үйл ажиллагаа юм. 2008 онд Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн /ХАБЭА/ тухай хууль батлагдсанаар эрх зүйн орчин, хяналтын нэгдсэн тогтолцоо бүрдэж, аж ахуйн нэгж, байгууллагууд ХАБЭА-н асуудалд зохих хэмжээнд анхаарах болсон зэрэг эерэг үр дүн гарч байгаа ч зөрчил, дутагдал тасрахгүй байна.
ХАБЭА-н тухай хуульд хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангах, хөдөлмөрийн нөхцөлийг сайжруулах, хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх, хяналт тавих үүргийг аж ахуйн нэгж, байгууллагын захирал, ажил олгогч шууд хариуцна. Ажил олгогч нь үйлдвэрлэл, үйлчилгээний онцлог, ажлын байрны эрсдэлийн түвшин, ажилтны тоог харгалзан хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн асуудал хариуцсан бүтэц болон ажилтан, зөвлөл ажиллуулна гэж заасан байдаг.

Хөдөлмөрийн сайдын 2015.06.22-ны өдрийн А/114 тоот тушаалаар ХАБЭА-н зөвлөл байгуулах, орон тооны ажилтан ажиллуулах нормативыг батласан байдаг. Энэ тушаалаар үйлдвэрлэл, аж ахуйн нэгж, байгууллага 50-иас 100 хүртэл ажилтантай тохиолдолд нэг ба түүнээс дээш орон тооны ХАБЭА-н ажилтантай, 100-аас дээш ажилтантай тохиолдолд ХАБЭА-н асуудал хариуцсан бүтэцтэй байна. Ажлын байрны эрсдэлийн түвшин ихтэй уул уурхай, эрчим хүч, зам, барилгын салбар болон үйлдвэрлэлийн аюултай, хортой хүчин зүйлс бүхий аж ахуйн нэгж, байгууллагад ажилтны тооноос хамаарахгүйгээр нэг ба түүнээс дээш орон тооны ХАБЭА-н ажилтан ажиллуулна. Төрийн болон төрийн үйлчилгээний төсвийн байгууллага ажилтны тооноос хамаарахгүйгээр ХАБЭА-н асуудлыг аль нэг ажилтанд хавсран хариуцуулна. Барилга угсралтын байгууллага 9 давхраас дээш өндөртэй барилга барих үед ХАБЭА-н албатай байх шаардлагатай ба алба нь 3-с доошгүй хүнтэй байна. Үүнд: Албаны дарга – 1 үндсэн салбарын мэргэжлийн хүн байна. Ажилтан – 2 /инженер, хуульч, эдийн засагч байж болно/

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн зөвлөлийг /орон тооны бус/ 20-иос дээш ажилтантай аж ахуйн нэгж, байгууллага бүр байгуулж, ажиллуулна гэж заасан байдаг. Дээрх тушаалаар барилгын салбарт ажилтны тооноос хамаарахгүйгээр нэг ба түүнээс дээш ХАБЭА-н ажилтан ажиллуулах ёстой ба энэ ажилтан нь инженер, техникийн болон эрүүл ахуйн боловсролтой, мэргэшсэн хүн байна. Одоогийн байдлаар барилгын мэргэжил эзэмшээгүй хүн ХАБЭА-н ажилтан бэлтгэх 5 хоногийн сургалтанд суугаад л барилгын ХАБЭА-н ажилтан болж байгаа нь өнөөгийн барилгын ХАБЭА-н шаардлагад нийцэхгүй, үйлдвэрлэлд ажиллахад туршлага, мэдлэг чадвар дутсаны улмаас ажлаа зөв зохион байгуулж чадахгүй, барилгын техник технологи, ажлын дэс дарааллаа мэдэхгүй тул осол эрсдлээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авч ажиллаж чадахгүй шантрах, ажил нь үр дүнгүй болох, ажилтнууд нь осолд өртөх зэрэг зөрчил дутагдлууд гарсаар л байна.
Барилгын үйлдвэрлэл бол эрсдлийн түвшин өндөртэй, осол их гардаг, нэг байрандаа байдаггүй, хөдөлмөрийн зүйл, хэрэгсэл, ажиллах хүчин үйлдвэрлэлээ дагаж хөдөлж байдгаараа бусад салбараас онцлогтой тул барилгын ХАБЭА-н ажилтан нь мэргэжлийн, дадлага туршлагатай, техник технологийн мэдлэг чадвартай, хариуцлагатай, зөв хандлагатай хүн байх ёстой. Барилгын үйлдвэрлэлийн бүх шатанд ХАБЭА-г мөрдөх шаардлагатай учраас ХАБЭА-н ажилтнууд ихээхэн эрэлт хэрэгцээтэй болж эхэлсэн. Өнөөгийн байдлаар манай улсын зарим коллежид хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны техникч мэргэжлээр мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлтгэж байгаа ч энэ нь салбарын шаардлагад нийцэхгүй, боловсон хүчний дутагдалд орсоор л байна. Иймд барилгын ХАБЭА-н бакалавр зэрэгтэй чадварлаг инженерүүдийг их, дээд сургуулиудад олноор бэлтгэн гаргах цаг нь болсон байна.

Ингэхэд барилгын ХАБЭА-н ажилтан гэж ямар хүн байх шаардлагатай вэ

Нэг. Мэргэжлийн шаардлага:

Боловсрол-Барилгын мэргэжлийн бакалавраас доошгүй зэрэгтэй;
Мэргэжил-инженер, технологич инженер, барилгын менежер
Мэргэжлээрээ 3-аас доошгүй жилд үйлдвэрлэлд ажилласан туршлагатай;
ХАБЭА-н ажилтны мэргэшүүлэх сургалтанд хамрагдсан гэрчилгээтэй;
Барилгын ХАБЭА-н мэргэшүүлэх сургалт, эрсдэлтэй ажлын байрны аюулгүй ажиллагааны сургалтад хамрагдаж мэдлэг чадвар эзэмшсэн.

Барилгын ХАБЭА-н ажилтан мэргэжлийн бус хүн ажиллах нь тохиромжгүй.
Хоёр. Ур чадварын шаардлага:

ХАБЭА-н хууль, дүрэм журам, стандарт салбарын хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны нормативт баримт бичгүүдийг сайтар судалж эзэмших;
Баримт бичиг боловсруулах ур чадвар эзэмшсэн байх;
Судалгаа хийж, дүгнэлт гаргах чадвартай байх;
Сургалт, зааварчлага зохион байгуулах ур чадвар эзэмших;
Илтгэх ур чадвартай байх;
Эрсдлийн үнэлгээ хийж, дүгнэлт гаргах ур чадвар эзэмших;
ХАБЭА-н асуудлаар мэргэшсэн байх;

Гурав. Хувь хүнд тавигдах шаардлага:

Хариуцлагатай, өгсөн үүрэг даалгаврыг сайн биелүүлдэг;
Харилцааны соёлтой, эмх цэгцтэй, хувийн зохион байгуулалт сайтай;
Удирдан зохион байгуулах, багаар ажиллах чадвартай байх;
Байнга суралцаж, өөрийгөө хөгжүүлдэг;
Аливаад ажигч гярхай, аюул эрсдлийг олж харах чадвартай;

Барилгын ХАБЭА-н ажилтны хэрэгжүүлэх чиг үүрэг:

Байгууллагын ХАБЭА-н бодлого, төлөвлөгөөг боловсруулж, шаардлагатай дүрэм журмыг шинэчлэн баталж хэрэгжүүлэх;
ХАБЭА-н удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлэх, хэрэгжилт, үр дүнд нь хяналт тавих;
ХАБЭА-н хууль, дүрэм журам, стандартын хэрэгжилтийн байдалд үзлэг, шалгалт хийлгэх, илэрсэн зөрчил дутагдлыг арилгуулах арга хэмжээ авах;
ХАБЭА-н сургалтын хэрэгцээг тодорхойлох, төлөвлөх, хөтөлбөр боловсруулах, сургалт зохион байгуулах, үр дүнг тооцох, тайлагнах;
Ажлын нөхцөл, мэргэжлийн онцлогт тохирсон тусгай хувцас, хамгаалах хэрэгслийг ажилтанд олгох, норм, чанар, зохистой хэрэглээнд хяналт тавих;
Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн хууль тогтоомжийн шаардлага, стандарт, дүрэм, журмыг зөрчсөн албан тушаалтан, ажилтанд хариуцлага хүлээлгэх саналаа ажил олгогчид гаргах;
ХАБЭА-н арга барил, зааврыг ягштал баримтлах;
ХАБЭА-н асуудлаар хийж байгаа сургалт, ухуулан сурталчлах үйл ажиллагаанд заавал оролцох,
Үйлдвэрлэл дэх аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйтай холбоотой арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд өөрийн ажил олгогчтой хамтран ажиллах;
Барилгын талбайн ажлын байр ба ажилчдын хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааг зохион байгуулж, холбогдох дүрэм журмыг мөрдлөг болгон хэвшүүлэн ажиллуулах, талбайн нийт ажиллагсдын ХАБЭА-ын үйл ажиллагаанд хяналт тавьж, зааварчилгаа өгөх, ослоос урьдчилан сэргийлэх хөдөлмөр зохион байгуулалтыг зөв хувиарлан ажиллуулах;
Гүйцэтгэж байгаа ажилд тохиолдож болзошгүй аюулыг урьдчилан тодорхойлж арга хэмжээ авах;
Эрүүл ахуйн шаардлага хангаагүй, ажилчдын аюулгүй ажиллагаа болон эрүүл мэнд эсхүл байгаль орчинд аюултай эрсдэлтэй нөхцлүүдийг тодорхойлох;
Мэргэжлийн ур чадварыг баталгаажуулсан байвал зохих мэргэжлийн жагсаалтыг гаргасан байх;

Барилга хязгаарлагдмал орчинд баригддаг тул барилгын талбайг зөв төлөвлөж сайн зохион байгуулах хэрэгтэй юм. Технологийн дарааллаа чандлан сахиж ажиллах ёстой. Талбайн зохион байгуулалт муу байх тусам осол гарах эрсдэл тэр хэрээр нэмэгддэг. Мөн ажилтнуудын хувийн зохион байгуулалт маш чухал. Барилгын ХАБЭА-н ажилтан осол аваар гарсны дараа нь арга хэмжээ авах бус гарахаас нь өмнө сэргийлж ажиллах ёстой. Ослын дийлэнх хувьд ажилд шинээр орж буй дадлага, туршлага муутай залуус өртдөг. Ганц ХАБЭА-н ажилтан талбайгаар явж ажилтнуудад хэлж зааварчлах нь тийм ч үр дүнтэй биш. Иймд барилгын талбайд ажиллаж буй төслийн удирдагч, ерөнхий инженер, нярав, бусад ажилтан нь аюулгүй ажиллагааны талаар мэдлэгтэй байж, менежментийн тогтолцоог бүрдүүлэх, ХАБЭА-н ажилтантайгаа нягт хамтран ажиллах, барилгын аж ахуйн нэгж байгууллагууд, ажилтнууд “Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуй”-н хууль, дүрэм, заавар, стандартыг чанд мөрдөж ажиллах нь болзошгүй осол гэмтлээс сэргийлж, үр дүнд хүрэх чухал алхам юм. Барилга гэдэг багийн хүчээр босдогтой адил хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа хамт олны хүчээр бүрдэх учиртай.