Зурвас бичих
Messenger
Залгах
- Batsuh
Дуу, дулаан тусгаарлах материалыг зөв сонгох нь чухал
Дэлхийн дулаарлыг бий болгож байгаа хүлэмжийн хийн ялгаралтыг барихгүй бол энэ зууны эцэс гэхэд дэлхийн дундаж температур +1.8°C-аас - +6.4°C-аар нэмэгдэж болзошгүй хэмээн эрдэмтэд үзэж байна. Европын холбооноос “Дадал зуршлаа өөрчлөх замаар бид хамтдаа уур амьсгалын өөрчлөлтөд нөлөөлөх боломжтой. Өчүүхэн төдий өөрчлөлт ч гэсэн хүлэмжийн хийн ялгаралтаас хамгаалахад тус нэмэр болж чадна. Та уур амьсгалын өөрчлөлтийг хянана!” гэсэн уриалга гаргасан.
Иймд бидний хувьд барилгын салбарт юуг анхаарч хэрэгжүүлж болох вэ?
Иймд бидний хувьд барилгын салбарт юуг анхаарч хэрэгжүүлж болох вэ?
- Халаалтыг багасгах: температурыг зөвхөн 1°C-аар бууруулахад эрчим хүчний зардлыг 5-15 хувиар хэмнэж, өрх бүр жилд 300 кг хүртэл CO2 ялгаруулахаас зайлсхийх боломжтой.
- Хуучны дан цонхоо давхар цонхоор солих: эрчим хүчний алдагдлыг 70-аас дээш хувиар бууруулна.
- Гэрийн дулаан удаан хугацаагаар алдагдахаас зайлсхийх: жижиг, онгорхой, завсраар өдрийн туршид дулаан алдаж, ийм байдал 6 сар үргэлжилбэл бараг 1 тонн CO2 ялгарахад хүргэнэ.
- Гэрийн дулаалгын сайн нөхцөлийг бүрдүүлэх: хана, дээвэр, шалаар дамжин алдагдах дулаан орон зайн нийт дулааны алдагдлын 50 хувийг эзэлдэг.
- Барилгын дулаан алдагдлыг багасгахад төрөл бүрийн дулаан тусгаарлах материалыг ашиглах.
Танд шаардлагатай байгаа дулаалгын материалыг хэрхэн сонгох вэ?
Барилга байгууламжийн угсралт, ашиглалтын явцад дулааны алдагдлыг багасгах зорилгоор дулаан тусгаарлах материалуудыг өргөнөөр хэрэглэж байна. Дулаан тусгаарлах материалыг ашигласнаар хана болон бусад тусгаарлах бүтээцүүдийг илүү нимгэн хийх боломж гарч, үндсэн материалуудын зардлыг багасгана. Дулааны алдагдлыг багасгаснаар ашиглалтын үеийн цахилгаан зарцуулалт, түлшний хэрэгцээг бууруулах боломжтой. Үүнээс гадна дулаан тусгаарлах материал нь дуу тусгаарлах чанартай. Нөгөө талаар дулаан тусгаарлах материал чийг, гал, химийн үйлчлэл, дулаан, мэрэгч, хортон шавьжид тэсвэртэй байх ёстой.
Тохиромжтой дулаан тусгаарлах материалыг сонгохын тулд дулаан тусгаарлах зарчмын талаар ойлголт авах хэрэгтэй. Дулаан дамжуулалт гэдэг нь материалын молекулуудын хөдөлгөөний хүчээр дулаан шилжих /дамжих/-ийг хэлнэ. Дулаан дамжуулалтын үзүүлэлтээрээ хамгийн бага коэффициенттэй нь хуурай агаар – 0,023 вт/(м*0С) боловч орчин үеийн дэвшилтэд технологиор гаргаж авсан материалуудын дулаан дамжуулалтын коэффициент нь: 0,001-0,054 вт/(м*0С) хооронд байдаг. Үүнээс гадна бүхий л нөхцөл байдлыг тооцоолох үе шатанд тухайн бүтээгдэхүүний чанарт тохирсон шаардлагатай шинж чанар болох материалын геометрийн үзүүлэлтүүдээ урт хугацааны туршид хадгалах чадвар нь дулаан тусгаарлах чанарыг тодорхойлох гол хүчин зүйл болдог.
Дулаан дамжуулалт бага байх тусам дулаан тусгаарлалт өндөр байдаг. Иймд аливаа дулаан тусгаарлагч материалын ажиллах зарчим нь түүний нүх, сүвүүд дэх агаарыг хадгалахад суурилдаг.
Улаанбаатар хотод тусгай зөвшөөрөлтэй үйл ажиллагаа явуулж байгаа хөөсөн полистирол хавтангийн 33, сэндвич хавтангийн 20 үйлдвэр, полиуретан хавтан, шүршдэг хөөсний 3, неопор авагддаггүй хэв хашмалын 1, чулуун хөвөнгийн 1, корунд будгийн гэрээт борлуулагч 1 аж ахуйн нэгж ажиллаж байна.
Барилгын салбарт дулаалгын материалуудыг:
- Орон сууцны болон орон сууцны бус байшингийн дулаан хамгаалалт
- Инженерийн байгууламжийн обьектуудыг тусгаарлах
- Тусгаарлагдсан объектыг халаалтнаас хамгаалах /тухайлбал: хөргөгч, хөлдөөгч гэх мэт/ чиг үүргийг гүйцэтгэдэг.
Орчин үед барилга угсралтын ажилд олон төрлийн дулаан тусгаарлах материалыг ашиглаж байна. Дулаан тусгаарлалтын материалыг ашиглахад хувь хүний хандлага их чухал. Таны төлөвлөж, тооцоолсон барилгын хувьд хамгийн сайн дулаан тусгаарлагч ямар байх ёстой, тохиромжтой материалын хэрэглээг хэрхэн тооцоолох вэ гэдгээс бүтээцийн ашиглалтын хугацаа хамаарах ба бүтээцийн төрлөөс дулаалгын материалын сонголт хамаарна.Үүнд:
Суурь: Суурийг чийг, хөлдөлтөөс хамгаалах нь барилгын бат бөх байдлын үндэс юм. Суурийн дулаан тусгаарлалт нь их хэмжээний шахалтын ачаалал дааж, бага температурт тэсвэртэй, чийг шингээхгүй, хөгц, ялзралд тэсвэртэй, удаан эдэлгээтэй байх ёстой. Ус, хөрстэй удаан хугацаанд байж чаддаг хайлуулсан XPS полистирол хавтан нь эдгээр шаардлагыг бүрэн хангадаг. Түүнчлэн битумын материалыг суурийн дулаан тусгаарлалтанд ашигладаг.
Хана. Барилгын гадна ханаар дамжин дулааны 45 хүртэлх хувь алдагддаг тул тэдгээрийн дулаан тусгаарлалт нь чухал юм. Дулаан тусгаарлагч материалыг сонгохдоо хананы дулаан тусгаарлалтыг тооцоолох хэрэгтэй. Жижиг модон байшингийн хувьд эрдэс эсвэл шилэн, хонины ноосон дулаалгын хавтанг ашигладаг, бусад материалаар хийсэн том барилгуудын хувьд хайлуулсан полистирол, хөөсөн полистирол хавтан, полиуретан хөөсийг ашиглавал тохиромжтой. Орон сууцны байшин доторх ханын дулаан тусгаарлалт нь байгаль орчинд ээлтэй, шатамхай биш, бага нягтралтай байх ёстой ба ихэвчлэн эрдэс хөвөнг хэрэглэдэг.
Шал. Дулаан тусгаарлагч давхаргагүй шалаар нийт дулааны алдагдлын 20 хувь алдагддаг. Лабораторийн хэд, хэдэн туршилтын үр дүнг үндэслэн дулаан тусгаарлах хавтан буюу шалны хоорондох зайгаар 40 хүртэлх хувь алдаж байгааг баталсан. Модон шалыг шилэн эсвэл эрдэс хөвөн, хавтангаар дулаалах нь зохимжтой. Халаалтын төхөөрөмж суурилуулсан шалны хувьд хайлуулсан полистирол (XPS) хавтанг түгээмэл ашигладаг. Дулаалгын хавтанг шаланд хөдөлгөөнгүй, завсар зайгүйгээр зориулалтын цавуугаар наавал илүү сайн. Мөн дулаалгын хавтанг 2-3 үе дэвсэх тохиолдолд хавтангуудыг ам дарж байхаар угсарна.
Дээвэр. Дээврийн хөндлөвчний хооронд эрдэс болон шилэн хавтанг ашиглах нь илүү зохимжтой. Хавтгай дээврийн хувьд хайлуулсан полистирол хөөс, шингэн шил тохиромжтой. Барилгын бусад хийц, хэсэгтэй харьцуулахад дээвэр нь нэг талаас гадна цаг агаарын, нөгөө талаас дотор агаарын нөлөөлөлд хамгийн их өртдөг хийц тул түүнд тавигдах шаардлагуудыг мэдэж, дулаалгыг зөв сонгох нь чухал. Хүмүүс дээврийн дулаалгыг төдийлэн анхаардаггүй. Гэтэл ердийн барилгад дээврийн дулааны алдагдал 15-20 хувь байдаг тул дулаан тусгаарлалтыг сайжруулснаар халаалтын зардлыг мэдэгдэхүйц хэмнэх боломжтой. Дулаалганд хөөсөнцөр хавтан эсвэл сайн чанарын эрдэс хөвөн, хавтан (дулаан дамжилтын илтгэлцүүр нь l= 0,04Вт/м.С-ээс багагүй байх ) хэрэглэх тохиолдолд түүний зузаан нь 10-15см байвал зохино.
Дулаан тусгаарлах материалын хэрэглээ улам бүр өсөн нэмэгдэж, нэр төрөл, хэлбэр хэмжээний хувьд ч өөрчлөгдөж, шингэн шүршдэг хэлбэрийн материалууд бий болж байна. Үүнтэй зэрэгцээд дулаалгын материалд тавигдах шаардлага ч өсөн нэмэгдэж, дулаан тусгаарлалт болон гал тэсвэрлэлтийн өндөр үзүүлэлттэй болсоор байна. Ямарч тохиолдолд өөрсдийн санхүүгийн байдлаас хамаарч дулаалгын материалаа сонгох нь тодорхой боловч хамгийн аюулгүй /галын аюулгүй, хүний эрүүл мэндэд хор уршиггүй, байгальд ээлтэй/ байдлыг харгалзан үзэж техник технологийн шаардлагад нийцсэн чанартай бүтээгдэхүүнийг сонгосноор барилгын эдэлгээний хугацаа урт болж, дулаанаа хадгалах чадвар сайжирч, эрчим хүчээ хэмнэх болно.
Суурь: Суурийг чийг, хөлдөлтөөс хамгаалах нь барилгын бат бөх байдлын үндэс юм. Суурийн дулаан тусгаарлалт нь их хэмжээний шахалтын ачаалал дааж, бага температурт тэсвэртэй, чийг шингээхгүй, хөгц, ялзралд тэсвэртэй, удаан эдэлгээтэй байх ёстой. Ус, хөрстэй удаан хугацаанд байж чаддаг хайлуулсан XPS полистирол хавтан нь эдгээр шаардлагыг бүрэн хангадаг. Түүнчлэн битумын материалыг суурийн дулаан тусгаарлалтанд ашигладаг.
Хана. Барилгын гадна ханаар дамжин дулааны 45 хүртэлх хувь алдагддаг тул тэдгээрийн дулаан тусгаарлалт нь чухал юм. Дулаан тусгаарлагч материалыг сонгохдоо хананы дулаан тусгаарлалтыг тооцоолох хэрэгтэй. Жижиг модон байшингийн хувьд эрдэс эсвэл шилэн, хонины ноосон дулаалгын хавтанг ашигладаг, бусад материалаар хийсэн том барилгуудын хувьд хайлуулсан полистирол, хөөсөн полистирол хавтан, полиуретан хөөсийг ашиглавал тохиромжтой. Орон сууцны байшин доторх ханын дулаан тусгаарлалт нь байгаль орчинд ээлтэй, шатамхай биш, бага нягтралтай байх ёстой ба ихэвчлэн эрдэс хөвөнг хэрэглэдэг.
Шал. Дулаан тусгаарлагч давхаргагүй шалаар нийт дулааны алдагдлын 20 хувь алдагддаг. Лабораторийн хэд, хэдэн туршилтын үр дүнг үндэслэн дулаан тусгаарлах хавтан буюу шалны хоорондох зайгаар 40 хүртэлх хувь алдаж байгааг баталсан. Модон шалыг шилэн эсвэл эрдэс хөвөн, хавтангаар дулаалах нь зохимжтой. Халаалтын төхөөрөмж суурилуулсан шалны хувьд хайлуулсан полистирол (XPS) хавтанг түгээмэл ашигладаг. Дулаалгын хавтанг шаланд хөдөлгөөнгүй, завсар зайгүйгээр зориулалтын цавуугаар наавал илүү сайн. Мөн дулаалгын хавтанг 2-3 үе дэвсэх тохиолдолд хавтангуудыг ам дарж байхаар угсарна.
Дээвэр. Дээврийн хөндлөвчний хооронд эрдэс болон шилэн хавтанг ашиглах нь илүү зохимжтой. Хавтгай дээврийн хувьд хайлуулсан полистирол хөөс, шингэн шил тохиромжтой. Барилгын бусад хийц, хэсэгтэй харьцуулахад дээвэр нь нэг талаас гадна цаг агаарын, нөгөө талаас дотор агаарын нөлөөлөлд хамгийн их өртдөг хийц тул түүнд тавигдах шаардлагуудыг мэдэж, дулаалгыг зөв сонгох нь чухал. Хүмүүс дээврийн дулаалгыг төдийлэн анхаардаггүй. Гэтэл ердийн барилгад дээврийн дулааны алдагдал 15-20 хувь байдаг тул дулаан тусгаарлалтыг сайжруулснаар халаалтын зардлыг мэдэгдэхүйц хэмнэх боломжтой. Дулаалганд хөөсөнцөр хавтан эсвэл сайн чанарын эрдэс хөвөн, хавтан (дулаан дамжилтын илтгэлцүүр нь l= 0,04Вт/м.С-ээс багагүй байх ) хэрэглэх тохиолдолд түүний зузаан нь 10-15см байвал зохино.
Дулаан тусгаарлах материалын хэрэглээ улам бүр өсөн нэмэгдэж, нэр төрөл, хэлбэр хэмжээний хувьд ч өөрчлөгдөж, шингэн шүршдэг хэлбэрийн материалууд бий болж байна. Үүнтэй зэрэгцээд дулаалгын материалд тавигдах шаардлага ч өсөн нэмэгдэж, дулаан тусгаарлалт болон гал тэсвэрлэлтийн өндөр үзүүлэлттэй болсоор байна. Ямарч тохиолдолд өөрсдийн санхүүгийн байдлаас хамаарч дулаалгын материалаа сонгох нь тодорхой боловч хамгийн аюулгүй /галын аюулгүй, хүний эрүүл мэндэд хор уршиггүй, байгальд ээлтэй/ байдлыг харгалзан үзэж техник технологийн шаардлагад нийцсэн чанартай бүтээгдэхүүнийг сонгосноор барилгын эдэлгээний хугацаа урт болж, дулаанаа хадгалах чадвар сайжирч, эрчим хүчээ хэмнэх болно.