Буурь, суурийн чанараас таны сууцны бат бэх, тогтвортой байдал хамаарна /Цуврал зөвөлгөө №4/

Batsuh

Буурь, суурийн чанараас таны сууцны бат бэх, тогтвортой байдал хамаарна /Цуврал зөвөлгөө №4/

Бид өмнөх дугааруудад амины орон сууцны төлөвлөлт, материал сонголтын талаарх зөвөлгөөг хүргэсэн бол энэ дугаарт барилга барих хөрсний тухай, суурийн төрлийн талаарх мэдээллийг хүргэж байна.
Сууриар дамжин барилгаас ирж буй жинг шууд хүлээж авах хөрсийг буурь гэнэ. Буурь хөрсийг байгалийн ба зохиомол гэж ангилна. Байгалийн хөрсийг ширхэгийн бүрэлдэхүүнээс нь хамааруулан хадан, том хэмхдэст хөрс, элсэн хөрс, шаварлаг хөрс гэх зэрэг ангилна. Байгалийн нөхцөлд бат бэх боловч ус чийг, хөлдөлт болон гэсэлтийн нөлөөгөөр бат бэх нь буурах эсвэл эвдрэлд ордог хөрсийг тогтворгүй бүтэцтэй гэнэ.

Тогтворгүй бүтэцтэй хөрсний төрлүүд:

Овойдог
Олон жилийн цэвдэг
Суумтгай
Хөөлт үүсгэдэг хөрс орно.

Улирлын хөлдөлтийн нөлөөгөөр эзэлхүүнээ тэлдэг хөрсийг овойдог хөрс гэх ба энэ хөрс нь гэсэхдээ буцаж суулт үүсгэнэ. Энэ өргөгдөх ба буух хэмжээ барилгын наран тал ба сүүдэр талд харилцан адилгүй байдаг. Үүний нөлөөгөөр барилга ан цав, хагаралт, хэв гажилтанд ордог.

Овойдог хөрсөнд барилгын суурийг дараах аргуудыг баримтлан төсөллөнө.

Суурь суулгах гүнийг шаардлагын дагуу төлөвлөх
Сууринд гадаргуугийн ус оруулахгүй байх арга хэмжээ авах
Манаас хийх
Дулаалах
Босоо гадаргууд ус тусгаарлах арга хэмжээ авах
Овойлт үүсгэдэггүй хөрсөөр чигжих

Олон жилийн турш тэс хөлдүү байдалд оршиж, өөрийн бүрэлдэхүүнд мөс агуулсан, хасах юмуу тэг температуртай хөрсийг олон жилийн цэвдэг хөрс гэнэ. Олон жилийн цэвдэг хөрсөнд барилга барихдаа хоёр зарчим хэрэглэнэ. Үүнд:
I зарчим - цэвдэг төлөвийг хадгалах буюу хөлдүүгээр бат бэх байдлыг алдагдуулахгүй байх
II зарчим- цэвдэг хөрсийг урьдчилан гэсгээх буюу ашиглалтын хугацаанд гэсэх үед барилга эвдрэхгүй байхаар барих
Бүх төрлийн суурийг цэвдэг хөрсөнд 1 метрээс багагүй гүнд, гадсан суурийг 2 метрээс багагүй гүнд суулгана. II зарчмаар барилга барихдаа хөлдөлтийн гүнийг бодолцон суурь суух гүнийг сонгоно.

Ус чийгэнд норохоороо нэмэлт суулт үүсгэдэг хөрсийг суумтгай хөрс гэнэ. Суумтгай хөрсөнд барилгын суурийг дараах аргуудаас сонгож төсөллөнө. Үүнд:

Суумтгай хөрсний давхаргыг урьдчилан нягтруулах
Суурийн уланд том элс ба хайргаар дэр бэлтгэх
Суумтгай хөрсний давхаргыг гадсан сууриар нэвтлэх
Суумтгай ул хөрсийг давтан хонхойлж гарсан нүхэнд суурь цутгах
Барилга угсралтын явцад болон ашиглалтын үед буурь хөрснөөс ус нэвчихээс хамгаалах
Барилгын бүтээцийг нэмэлт суултанд тэсвэртэй төлөвлөх зэрэг болно.

Хөрсний төрлөө тогтоож чадахгүй бол мэргэжлийн хүнд хандаарай:

Хэрвээ таны сонгосон газар шаварлаг, элсэрхэг хөрстэй бол овойж хөлддөг. Алтан хэмэрлэг, асгамал хөрс бол суулт өгдөг хөрс юм. Харин хөлдөж овойх аюулгүй хөрсөнд дунд зэргийн ба том ширхэгтэй элс, хайргатай хөрс, хайрга сайрга, хадан хөрс орно. Хөрсний төрлөө тогтоохгүйгээр сууриа цутгах нь барилгын чанарт муугаар нөлөөлөөд зогсохгүй, дахин хийхээс эхлээд эдийн засгийн хувьд хохиролтой гэдгийг анхаарууштай.

Барилгын буурийн үүргийг гүйцэтгэж байгаа хөрсний хэсэг нь бат бэх байх шаардлагатай. Хөрсний устай намгархаг газар барилга барих нь барилгын чанарт нөлөөлөхөөс гадна илүү зардал шаардах тул барилга барих талбайд урьдчилан судалгаа хийж хөрсний бүтэц, түүний тогтоц, даах чадвар, хөрсний физик, химийн болон механик чанар, хөрсний усны төвшинг урьдчилан судалж мэргэжлийн хүмүүсээс зөвлөгөө авах шаардлагатай болдог. Иймд барилгын суурийг сонгохын өмнө хөрсний шинж чанар ба хөлдөлтийн гүнээс хамааруулан суурийн гүний хэмжээг урьдчилан тодорхойлж болно. Үүний тулд барилга барих талбайд 2-2.5м гүн цооног ухаж хөрсний бүтцэд судалгаа хийдэг.
Хөрсний даах чадварыг сайжруулах шаардлагатай бол суурийн доорх буурийг элс, хайрга, сайрыг үелж асган нягтруулж болно. Хөрсний гадаргуугийн ус сууринд орсноос муу нөлөө үзүүлдэг хөрс гэж байдаг. Эдгээр хөрс нь ус орж норсноос нягтарч суулт үүсгэх, хөлдсөнөөс овойлт үүсгэдэг гэх мэт шинж чанартай байдаг. Ийм хөрс таарсан тохиолдолд суурь орчмын хөрсийг солих, улмаар ийм хөрсний үйлчлэлээс сууриа хамгаалах арга хэмжээг авах шаардлагатай. Ингэхдээ суурийн дээгүүр болон улаар төмөрбетон бүс хийх, суурийн хажуу гадаргуутай нийлэх хэсгийн хөрсийг солих, хажуу гадаргууг халуун хар тосоор тослох зэргээр хамгаалах боломжтой ажээ.

Газар шорооны ажлыг гүйцэтгэх:

Газар шорооны болон суурь угсралтын ажил нь хөрсний нөхцөл, шинж чанар, газрын байрлал, ханын бүтэц, барилгын шийдлээс шалтгаалан янз бүр байдаг. Эдгээрийг барилга бүтээцийн зурагт тодорхой заасны дагуу гүйцэтгэнэ

Хөрсөө ухаж эхлэхээсээ өмнө гадаргын тэгш байдлыг ажиглаарай. Тэгш гадаргатай бол шууд ухах боломжтой. Харин налуу байвал өндөр талаас нь эхэлж ухан нам талд нь шороогоо овоолдог аж. Дараа нь энэ шороогоо газраа тэгшлэхдээ ашиглах боломжтой.
Суурийн өргөн уртыг барилгын зурагт тусгагдсан хэмжээгээр газар дээр буулгахын тулд тэг тэнхлэг буюу улаан шугамаа татна.Татсан улаан шугамны тань булангийн өнцөг 90 градус байх ёстойг анхаараарай. Тэг тэнхлэгийг татахад геодезийн багаж болох теодолитыг ашиглавал тохиромжтой. Шалган тогтоох боломжгүй тохиолдолд Пифагорийн теоремын аргаар тодорхойлох буюу 90 градустай том хэмжээний гурвалжин модон шугамыг ашиглаж болох ба өнцгийн нэг талыг Зм, нөгөө талыг 4м гэж авбал хоёр цэгийг холбох шугамын урт 5м болно гэсэн үг юм.
Газар шорооны ажлыг эхлэхийн өмнө барилга барих талбайг цэвэрлэж газрын дээд өнгөн хөрс ургамлын үеийг /15-20см зузаантай/ барилгын хэмжээгээр хусаж аваад нэг дор 1-1.2 м өндөр байхаар овоолон хадгална. Хөрсний энэ үе нь барилгын суурийг гэмтээж муутгадаг учраас барилгын суурьт эргүүлж хэрэглэх шороонд хэрэглэдэггүй ба ялзмагаар элбэг байх тул хүнсний ногоо, мод, бут сөөг тарих талбайд ашиглах боломжтой.
Газар шорооны ажлыг гар ба механизмаар гэсэн үндсэн 2 аргаар гүйцэтгэдэг ба дороо зоорь, гарашгүй бол хөрсөө гараар ухвал тохиромжтой. Хэрэв таны сууц тэг давхартай бол хөрсний ухалтаа бидний нэрлэж заншсанаар универсал механизмаар ухуулах нь зохимжтой ба ёроолын 20 см зузаантай хөрсийг гараар ухах хэрэгтэй. Учир нь хөрсний нягтрал суларсан байдаг тул суурийн чанарт сөрөг нөлөөтэй байдаг.
Газар шорооны ажилтай хамт бохирын худаг, худгийн гаралтын шугамыг холбож өгөх хэрэгтэй. Мөн та амины орон сууцандаа бохирын систем суурилуулахаар шийдсэн бол газрын гүний хөлдөлтийг марталгүй тогтоолгоорой. Учир нь бохирын шугамаа хөлдөлтийн гүнээс доогуур ухахгүй бол өвлийн цагт хөлдөх гэх мэтийн асуудлууд тулгарах болно. Манай орны хувьд ихэнхдээ хөлдөлтийн гүн 1,4-2,2м орчим байдаг. Мөн цэвэр усны эх үүсвэрийг гүний худгаар шийдсэн бол барилга дотроо цэвэр усны судлын хайгуул хийлгэж үзэх хэрэгтэй. Хэрэв барилга дотроо илэрвэл газар шороо, суурийн ажлын өмнө өрөмдлөг хийвэл илүү амар байдаг.
Илүүдэл шороо нь овойлтгүй, хөлдүү биш шаардлага хангаж байвал суурийг цутгаж, ус чийг тусгаарлагчийг хийсний дараа суурийг эргүүлж булахад ашиглана.

Барилгын суурийн чанараас тухайн барилгын насжилт хамаардаг

Барилгын ачааг хүлээн авч буурьт дамжуулах үүрэгтэй барилгын бүтээцийг суурь гэж нэрлэдэг. Суурийн доор гадаргууг түүний ул гэж нэрлэх ба улнаас газрын гадаргуу хүртэлх эгц босоо зайг суурь суулгалтын гүн гэнэ. Суурь суулгалтын гүн нь буурь хөрсний төрөл, шинж чанар, хөлдөлтийн гүн, хөрсний усны түвшин, уг барилга зоорийн давхартай эсэх, зэргэлдээх барилгын суурь суулгах гүн, суурийн ажил гүйцэтгэх арга зэргээс хамаарна.
Суурийн улны өргөнийг барилгаас ирэх ачаалал болон буурь хөрсний даах чадвараас хамааруулан сонгоно. Суурь нь эвдрэхгүй, улаараа гулсахгүй, онхолдохгүй байх шаардлагатай.
Сууринд орох үндсэн материал нь шаардлага хангахуйц бат бөх, нягт, ус үл нэвтрүүлэх, хөлдөлт болон химийн урвалд өртөхгүй өндөр чанар бүхий бетон, төмөр бетон юм.

Үргэлжлэлийг Барилга.мн сэтгүүлийн 108 дахь дугаараас хүлээн авч уншина уу.