Барилга МН сэтгүүл
Үнэлгээ
Нүүр
Мэдээ
Цахим сэтгүүл
Захиалах
Холбоо барих
Танилцуулга татах
Барилга МН сэтгүүл
Танилцуулга татах
Зурвас бичих
Messenger
Залгах
Нүүр
Мэдээ, мэдээлэл
Batsuh
Барилга байгууламж болон бүтээгдэхүүн, барилгын материалд ТЕХНИКИЙН ХЯНАЛТ хийх нь
Дэлхийн түвшинд хүрэхүйц орчин үеийн барилга байгууламжийг барихад бүтээц эдлэхүүн, барилгын материалын чанар, технологид онцгой анхаарах нь хамгийн чухал билээ. Тухайн бүтээгдэхүүнд техникийн хяналтаар чанарын үнэлгээ өгч, хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн буй орчинд нөлөөлөх нөлөөг стандартад заасан арга, аргачлалаар тогтоодог. Сорилт, туршилтыг тухайн бүтээц эдлэл, материал дээр хийснээр чанаргүй баригдах барилгын тоо буурч, хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөх материалын хэрэглээ багасдаг.
Барилгын бат бөх, найдвартай байдал нь зураг төсөл, материал, бүтээц эдлэлийн чанараас ихээхэн хамаардаг. Барилгын материалын чанарыг стандартын дагуу зохицуулдаг хэдий ч тэдгээрийг үйлдвэрлэх явцад бүтэц, хэмжээ, чанарт технологийн хяналтыг дутуу хийсэн, туршилт судалгаа муу хийгдсэн, гарал үүсэл нь мэдэгдэхгүй түүхий эд материал ашигласан, барилгын технологи ажиллагааг зөрчсөн зэрэг шалтгаанууд чанарт их нөлөөлдөг. Иймд:
Технологийн бүхий л үе шатанд түүхий эд бэлтгэх, боловсруулахаас эхлээд бэлэн бүтээгдэхүүн, барилгыг ашиглалтад хүлээлгэн өгөх хүртэл бүх дамжлага чанарын хяналтанд хамаардаг. Хяналтыг барилгын хууль, стандарт ба техникийн нөхцөлийн дагуу хийхээс гадна бүрдүүлэгч материалын зарцуулалт, эрчим хүч, хөдөлмөр зарцуулалт аль болох хамгийн бага байх нь чухал.
Бетон, төмөр бетон эдлэл, бүтээцийн үйлдвэрлэл дээр болон барилгын талбайд цутгамал бетоны үйлдвэрлэлийн технологийн явцад тавих хяналт, шалгалтыг тогтмол хийх хэрэгтэй.
Нийгмийн хөгжлийн явцад барилгын овор хэмжээ, зориулалт, ашиглагдах нөхцөл эрс өөрчлөгдсөн нь барилгын үндсэн материал болох бетоны чанарт тавигдах шаардлагыг улам өндөр болгосон. Иймээс бетоны технологи, чанарын талын судалгааг шинэ шатанд хүргэхээр сорилт туршилтууд хийгдсээр байна.
Манай улсад төрөл бүрийн чиглэлийн үйлдвэрлэл эрчимтэй хөгжөөгүйгээс үл эвдэх сорилын /ҮЭС/ хэрэглээ зөвхөн нисэх, эрчим хүч, төмөр зам зэрэг дэд бүтцийн цөөн салбарт хэт авианы шалгалт, соронзон ба хуйларсан гүйдлийн сорилт гэх мэт хэдхэн түгээмэл хэрэглээгээр хязгаарлагдаж байсан цаг саяхан. Харин сүүлийн жилүүдэд төмөр бетон арагт бүтээцэт /каркаст/ барилга байгууламж баригдах болсонтой холбоотойгоор бетон, төмөр бетон бүтээцийн чанарыг барилгын талбайд шалгах нь нэн тэргүүний асуудал болоод байна. Шалгалтыг барилгын бүтээцийг эвдэхгүй ямар нэгэн гэмтэл учруулахгүйгээр үл эвдэх сорилын аргаар хийх шаардлага өндөр тавигдаж байна.
Гадаад орнуудад орчин үеийн үл эвдэх сорилын багажууд төрөл бүрээр үйлдвэрлэгдэж, бүтээцэд гэмтэл учруулахгүйгээр чанарыг шалгадаг физик- механик олон арга бий болсоор байна. Эдгээр арга нь бүтээцийн нягт, уян харимхайн модуль, бат бэх зэрэг үндсэн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлохоос гадна гадарга дээрх төрөл бүрийн согогийн шинжилгээнүүд, бетон дахь арматурын байрлал, зэврэлт, хэмжээ, хамгаалалтын үеийн зузаан болон бетоны гадарга дээр үүссэн ан цавын өргөн, гүн мөн барилга байгууламжийн дулааны алдагдал, материалын дулаан дамжуулалт гэх мэт бусад олон үзүүлэлтүүдийг шалган тодорхойлоход зориулагдсан байдаг.
Үүнийг бодит баримтанд түшиглэн фото зургаар харуулъя.
Цутгамал төмөр бетон хийц эдлэлийн хүчитгэлийн хэсэг болох ган туйван (цаашид “арматур” гэх) торыг зохиогчоор хянуулж зураг төсөлд нийцэж байгаа эсэх дүгнэлт болон бетон зуурмаг цутгахын өмнө арматурын байршил, тоо хэмжээ, угсрагдсан байдал, хамгаалалтын үеийг шалгахаас гадна бетоныг бэхэжсэний дараа арматурын байршлыг соронзон орон үүсгэх замаар тодорхойлдог. Соронзон орон үүсгэх замаар тодорхойлж байгаа хэмжилт нь цутгамал бетон эдлэл дотор байгаа арматурын байршил, хамгаалалтын үе болон диаметрийг харуулдаг. Зураг дээр барилгын цутгалтын ажилд арматурын хамгаалтын үеийн бетон нь гүйцэд цутгагдаагүйгээс арматуруудад зэврэлт үүссэн байна.
Бетоны хяналт
Барилга, байгууламжийн угсралтын ажлын явцад цутгамал төмөр бетон эдлэлийг (багана, дам нуруу, хучилт, хөшүүн болон зоорийн хана, шат) цутгах явцад бетон зуурмаг захиалагч (барилга угсралтын байгууллага), нийлүүлэгч (бетон зуурмаг үйлдвэрлэгч)-ийн аль нэгийн буруутай үйлдлээс болж үүссэн согог болох бетон зуурмагийн бат бэх зураг төслийн шаардлага хангахгүй байх тохиолдолд бетон зуурмагийн бат бэхэд гуравдагч тал хөндлөнгийн хяналт хийнэ. Хөндлөнгийн хяналтыг эвдэх (бетоноос сорьц авах арга) болон эвдэхгүй (үл эвдэх багажаар хэмжилт хийх) аргаар тодорхойлдог. MNS ISO 1920-7: 2006 стандартын дагуу үл эвдэх аргаар хэмжилт хийдэг бол MNS ASTM C42/C42: 2018 стандартын дагуу сорьц авч MNS ASTM C39/C39M :2007 стандартын дагуу туршилт явуулж бат бэхийг тодорхойлно. Үл эвдэх аргаар хэмжин шалгаж байгаа болон эвдэх аргаар авсан сорьцын бат бэх зураг төслийн шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг нь тулган үзэж төлөв байдалд ажиглалт хийж, дүгнэлт гаргаж, зөвлөмж өгдөг.
Эдгээр зурагт өвлийн нөхцөлд бетон зуурмаг цутгах, арчлах технологийг баримтлаагүй хэрэглэгчид бетон зуурмаг нийлүүлснээс үүссэн согог харагдаж байна. Өвлийн нөхцөлд бетон зуурмаг цутгах, арчлах технологи зөрчсөн цутгамал төмөр бетон эдлэлээс MNS ASTM C42/C42M: 2018 стандартын дагуу сорьц авсан. Зураг төслийн дагуу цутгамал төмөр бетон хучилтыг цутгасан боловч 50 хувь нь хөлдөж ашиглалтын шаардлага хангаагүй (сорьц авах явцад үйрч алга болсон). Мөн үлдсэн хэсэг (үйрээгүй хэсэг) нь зураг төсөлд заасан бетон зуурмагийн шаардлагад нийцээгүй байна.
Бетоны ан цав цууралт
Хялгасан
ан цавууд
:
Маш олон янз байдаг боловч аюултай буюу аюул багатай гэж хувааж үздэг. Ан цавуудыг судлаж үүссэн шалтгааныг нь заавал олох, цаашид үргэлжлэх үгүйг тогтоох хэрэгтэй. Хялгасан ан цавууд нь 0,1мм-с 0,3мм хүртэл өргөнтэй гүн биш нэмж үргэлжлэхгүй бол аюулгүй гэж үздэг.
Цууралтын хэв загвар, шалтгаан:
Материалаас шалтгаалсан цууралт
Барилгын ажлаас шалтгаалсан цууралт
Ашиглалтын орчноос шалтгаалсан цууралт
Хүчтэй гадны үйлчлэлээс шалтгаалсан цууралт
Цууралтыг засварлах:
Цууралтын засварыг хийхдээ зорилго /ус алдах, үзэмж сайжруулах/ болон цууралт үүссэн шалтгааныг /хийцийн, элэгдэл г.м/ олж тогтоох ёстой.
Засварын арга:
Гадаргууг засах
Дүүргэж битүүлэх
Чигжих
Хүчитгэх
Бетоны гадаргууд бүрхүүл хийх :
≤ 0,2мм үед хөдөлгөөнөөс шалтгаалан уян, уян биш
цууралтын дагуу Y, U хэлбэрээр ухаж чигжээс хийнэ.
Наалдах чадвар сайтай туузаар лацдаж насос ашиглан шахна.
Хүчитгэх арга:
Анкерлах арга нь төмрөөр хийсэн анкерийг цууралтын завсар суурилуулж марк өндөртэй цементэн зуурмаг зэргээр дүүргэж чигжих арга бөгөөд хийцийн хувьд хүчитгэх шаардлагатай цууралтын завсарт ашиглана.
Үүнээс гадна хүчитгэх аргад цууралтын хөндлөн чиглэлд РС төмөр материалыг суурилуулж энэ хоёроо татаж чангалах, мөн төмөр хавтанг тэлэх чадвартай цавуугаар цууралтын хоёр талыг давуулж наах болно.
Цууралт үүссэн бетоны хэлтэрхий бутархайг цохиж унагаан арматур угсарч шинэ бетон цутгах аргууд байдаг байна
Дулаан алдагдал
Олон жил ашигласан барилга байгууламжийн болон зураг төсөлд заасан дуу, дулаан тусгаарлах материал хэрэглээгүйгээс үүдэн гарсан дулаан алдалтын согогыг энэ дулааны камераар тодорхойлдог. Камераар зураг авч барилга байгууламжийн дулаан алдагдал, эрчим хүчний алдагдлыг илрүүлэн дүрсжүүлж, агаар сийгэж буй эх үүсвэрийг олох, барилга угсралтын алдааг тогтоох, дулаан болон халаалтын шугам хоолойн гэмтлийг олох, цахилгааны гэмтлийг тогтоох дүн шинжилгээ хийхэд зориулагдсан бөгөөд барилга байгууламжийн дулааны тооцоо хийх, хэр зэрэг чанартай баригдсаныг шалгах боломжтой.
Энэ камерыг ихэвчлэн олон жил ашиглагдсан барилга болон дулааны зардал хэт өндөртэй барилга байгууламжид ашиглаж дулаан алдаж байгаа хэсгийг тогтоож засварлана.
Багажны сул тал зөвхөн өвлийн нөхцөлд ашигладаг.
Дулаан дамжуулалт
Энэ багажаар дуу, дулаан тусгаарлах материал нь барилга байгууламжийн зураг төслийн шаардлагад нийцэж байгаа эсэхийг тодорхойлдог. Бүтээгдэхүүний гадаргууд дамжуулагчаас гарсан дулааны урсгал нэвтэрч орсноор материалын температур нь өөрчлөгдөж, харилцан задлан шинжилгээ явагдах журам дээр үндэслэгдсэн ба бүтээгдэхүүний дулаан дамжуулалтын итгэлцүүрийг тодорхойлсноор олон талын ач холбогдолтой.
Давуу тал нь:
Бүх төрлийн барилгын материалын дуу, дулаан тусгаарлах шинж чанарыг барилга угсралтын ажилд хэрэглэхээс өмнө тодорхойлж зураг төсөлд заасан шаардлагыг хангаж байгаа эсэхийг тогтооно.
Сул тал:
барилга угсралтын ажилд хэрэглэсэн материалын шинж чанарыг тодорхойлоход төвөгтэй.
Хууль, эрх зүйн орчин
Барилгын тухай хуулийн 13 дугаар зүйл. Барилгын материал, бүтээгдэхүүнд тавих шаардлага
13.1.Барилгын материал, бүтээгдэхүүн дараах шаардлагыг хангасан байна.
13.1.2. Хүний амь нас, эрүүл мэнд, байгаль орчинд сөрөг нөлөөгүй байх
13.1.3. Гарал үүсэл, чанарыг баталгаажуулсан паспорт, лабораторийн батламжтай байх
Барилгын тухай хуулийн 14 дүгээр зүйл. Барилга байгууламжид тавих шаардлага:
14.1.1 зураг төслийн дагуу баригдсан байх
14.1.2 барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичгийн шаардлагыг хангасан байх
28.4-д “барилгын ажлын зөвшөөрөл авах хүсэлтэд барилгын ажлын үе шатанд тавих хяналтыг хэрхэн хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөг хавсаргана” гэсэн заалтууд байдаг.
40.1.2-т “барилгын ажлын ил, далд ажлын АКТ-ыг баталгаажуулах, үе шатны ажлын гүйцэтгэлийн тэмдэглэл хөтлөх, барилгын улсын хяналт хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгууллага, зураг төсөл зохиогч, захиалагчаас тавьсан хууль ёсны шаардлагыг биелүүлэх”
40.1.11-д “барилга байгууламжид хэрэглэсэн материал, тоног төхөөрөмж, зураг төсөлд заасан техникийн үзүүлэлтийг хангаж байгааг нотлох, шаардлагатай тохиолдолд лабораторийн шинжилгээ хийлгэж, дүгнэлт гаргуулан баталгаажуулах
40.1.12-т “барилга байгууламжийн хийц, бүтээцийн даацын бат бэхийг барилгын ажлын үе шат бүрд лабораторийн шинжилгээ хийлгэж дүгнэлт гаргуулан баталгаажуулах
47дугаар зүйл: Барилга байгууламжийн техникийн улсын хяналт.
47.2.2 барилгын материал, түүхий эд, эдлэхүүн, бүтээгдэхүүний чанарт
47.2.3 барилга байгууламжийн зураг төслийн хэрэгжилтэнд
47.2.9 барилгын ажлын гүйцэтгэлийн чанарт гэх мэт барилга байгууламжийн чанартай холбогдсон заалтууд тусгагдсан байдаг.
Гэвч Монгол Улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа хууль, дүрэм журам, стандарт, техникийн баримт бичгийн дагуу шат, шатандаа хяналтыг хийх ёстой боловч орхидуулах явдал гарсаар байгаа тул барилгын материал, барилга байгууламжийн чанарт доголдол гарсаар байна.
Барилгын материалын үйлдвэрлэл нь суурин үйлдвэрийн технологийн тоног төхөөрөмж дээр явагдахаас гадна орчин үед техникийн дэвшил, инновацийн дагуу, холбогдох технологи, чанарын хяналтын доор арагт бүтээц /каркас/, бүрэн цутгамал төмөр бетон хийц, эдлэлийн үйлдвэрлэлийг барилгын талбай дээр шууд явуулдаг технологи нэвтрээд удаж байна. Энэ утгаараа бетон хийц эдлэлийн чанарын хяналтыг зөвхөн материалын үйлдвэр дээр бус мөн барилгын талбай дээр явуулах зайлшгүй шаардлага тавигдаж байна.
Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх эрх авсан үйлчилгээний хүрээний талаар:
Засгийн газрын 2018 оны 319 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх иргэн, хуулийн этгээдэд тавих шаардлага, бүртгэх журам” болон Стандарт хэмжилзүйн газрын даргын 2016 оны А/304 тоот тушаалаар барилгын салбарт анх удаа Тохирлын үнэлгээ, Хяналтын ажил эрхэлдэг байгууллагуудын ажиллагаанд тавих шаардлага MNS ISO/IEC 17020:2013 стандартын шаардлага хангасан зөвлөх үйлчилгээний “ОЛНО” ХХК нь Техник хяналтын байгууллагаар итгэмжлэгдэн үйл ажиллагаа явуулж байна. Техникийн хяналтын байгууллагын итгэмжлэлийн хүрээний тодорхойлолтын дагуу итгэмжлэгдсэн хяналтын А төрөл хэсэг:
Барилга, байгууламжийн хийц, эдлэлийн чанарын хяналт
Хяналтын зүйлд
Бетон, бетон эдлэл, төмөр бетон бүтээц, бетоны арматурчлал
Барилгын даац, ханын үндсэн материалууд, дулаан тусгаарлах эдлэл бүтээгдэхүүнүүд
Хяналтаар хамрах үзүүлэлтүүд
Бат бөх, нягтрал, ан цав, хотойлт, арматурын байршил, хамгаалалтын үе, зураг төслийн хяналт, дулаан дамжуулалтын эсэргүүцэл, дулаан дамжуулалтын урсгал, дулаан багтаамж, эзэлхүүн жин, хэмжээс, жин.
Барилга байгууламжийн угсралтын үеийн хяналт
Хяналтын зүйлд:
Барилга байгууламжийн суурь, хана, хамар хана,угсармал төмөр бетон эдлэл, цутгамал төмөр бетон бүтээц, инженерийн байгууламжийн төмөр бетон эдлэл, зам гүүрийн төмөр бетон эдлэл
Хяналтаар хамрах үзүүлэлтүүд :
Гадаргуугийн төлөв байдал, хэмжээ, материал хоорондын холбоос, батлагдсан зураг төсөлтэй тохирч байгааг шалгах, хэрэглэсэн материалын чанар хангалтыг шалгах/ сертификат/, барилга угсралтын ажил гүйцэтгэсэн тэмдэглэлийг шалгах
Дээрхи хүрээнд шалгалт хийж доголдол, гэмтлийг тогтоон дүгнэлт гаргаж, зөвлөмж өгч барилгын чанар, аюулгүй байдлыг эрт тогтоож холбогдох арга хэмжээ авахуулж, эдийн засгийн их хохирол гарахаас урьдчилан сэргийлэхэд барилга угсралтын байгууллагуудтай хамтран ажиллаж байна.
нийтлэл