Зурвас бичих
Messenger
Залгах
- Batsuh
Д.Ариунаа : Сар бүр 36 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг орон сууцны зээлд олгоно
Ипотекийн 8 хувийн зээлд зориулан 2019 оны эхний 6 сарын байдлаар 210 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 3000 орчим зээлдэгчдэд олгожээ. Үүнээс Монголбанкны эх үүсвэрээс 95 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 1,294 иргэнд, Засгийн газрын эх үүсвэрээс 55 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 882 иргэнд, банкууд өөрийн эх үүсвэрээс 60 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 761 иргэнд олгосон байна. Цаашид дээрх 3 төрлийн эх үүсвэрээс он дуустал сар бүр тогтмол 36 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг орон сууцны зээлд зориулан олгох юм байна. Гэхдээ сүүлийн үед ипотекийн зээлийн санхүүжилт Монголбанкнаас орж ирээгүй гэсэн үндэслэлээр банкууд зээл олгохгүй байна гэсэн мэдээлэл иргэдийн дунд байгаа. Иймээс энэ талаар Монголбанкны Олон нийтийн боловсрол, мэдээллийн төвийн хэвлэлийн албаны ахлах мэргэжилтэн Д.Ариунаагаас тодруулсан юм.
-Ипотекийн зээлийн санхүүжилт Монголбанкнаас орж ирээгүй гэсэн үндэслэлээр банкууд иргэдэд зээл олгохгүй байна гэсэн мэдээлэл байна. Хөтөлбөрийн зээлийн талаар мэдээлэл өгөхгүй юу?
-Монголбанкнаас сар бүр ипотекийн зээлийн санхүүжилтийг банкуудад хувиарлан олгодог. Өөрөөр хэлбэл, хуваарийн дагуу тасралтгүй олгосоор ирсэн. Хамгийн сүүлийн байдлаар буюу 6 дугаар сарын байдлаар олгосон санхүүжилтийг авч үзвэл, нийт 210 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 2,937 зээлдэгчдэд олгоод байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулбал 40 орчим хувиар нэмэгдсэн гэсэн үг. Цаашид буюу он дуустал 3 төрлийн эх үүсвэрээс сар бүр 36 орчим тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг орон сууцны зээлд зориулан олгох юм. Ингэснээр энэ онд хөтөлбөрийн нийт санхүүжилтийн хэмжээ 145 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж, зээлдэгчийн тоо 1.5 дахин өсөх тооцоо гарч байгаа.
-Иргэд банкуудад зээлийн хүсэлт өгөхөөр санхүүжилт олгогдохгүй байна. Иймээс хүсэлт хүлээж авах боломжгүй гэдэг. Харин танайхаас тогтмол санхүүжилт хийж байгаа талаар мэдээлэл өглөө. Гэтэл иргэдийн дунд ипотекийн зээлийн олголт журмын дагуу олгогдож байгаа эсэхэд эргэлзээ их байна. Иймд банкуудын ипотекийн зээл олгох явцыг Монголбанк хэрхэн хянадаг тухай мэдээлэл өгч болох уу?
- “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-ын дагуу зээл авах иргэн болон худалдан авах орон сууцанд шалгуур үзүүлэлт тогтоосон байдаг. Тиймээс Монголбанк банкуудад хөтөлбөрийн хүрээнд олгосон санхүүжилтийг журмын шаардлага хангасан иргэдэд дамжуулан зээлдүүлж буй эсэх, санхүүжилтийг зориулалтын дагуу ашиглаж буй эсэхийг тогтмол хянаж, шалгадаг. Шалгуур үзүүлэлт тогтоодгийн учир нь аль болох зээлдэгчээ санхүүгийн хүндрэлд оруулахгүйгээр зээлийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхийг зорьдогтой холбоотой. Нөгөө талаар банкууд хадгаламж эзэмшигчдийн өмнө хүлээсэн үүргээ биелүүлэхийн тулд зээлийн эрсдэлээ бага байлгахыг зорьдог. Иймд банкууд шаардлага хангасан буюу авсан зээлээ эргүүлэн төлөх чадвартай харилцагчдад ипотекийн зээлийг олгодог.
-Нөгөө талаар банкууд иргэдэд ипотекийн зээл өгөхдөө өөрийн зээл олгосон барилгын компаниудаас санал болгодог гэсэн гомдлыг иргэд байнга тавьдаг. Энэ нь зөрчил мөн үү?
-Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журамд заасан зээлдэгч болон зээлээр худалдан авах орон сууцанд тавьж буй шалгуур дээр үндэслэн иргэн банктай орон сууцны ипотекийн зээлийн гэрээ байгуулдаг. Улмаар Монголбанк банкуудын дотоод үйл ажиллагаанд оролцож, аль нэг барилгын компани юм уу, иргэнд зээл олгох чиглэл өгөх эрхгүй. Энэ нь тухайн банкны эрсдэл болон хөрөнгийн удирдлагатай нягт холбоотой асуудал тул уг санхүүжилтийг хэрхэн хуваарилах нь банкны дотоод үйл ажиллагаатай холбоотой асуудал. Монголбанкны хувьд зээлдэгчид тавих шаардлага болон худалдан авах орон сууцны нийтлэг шаардлагыг журмаар зохицуулж, тус заалтыг хангасан эсэхийг шалгах эрхтэй.
-Иргэд орон сууцны ипотекийн зээлийн олголтыг ил тод болгох талаар шаардаад байна. Энэ боломжтой юу?
-Эхлээд хуулийн хүрээнд боломжтой юу гэдэг талаас харах хэрэгтэй болов уу. Тиймээс ипотекийн зээл авсан иргэний мэдээллийг ил тод болгох асуудал яригдаж байгаа тохиолдолд энэ нь хууль эрх зүйн хувьд боломжгүй шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл, нэг талаас иргэний мэдээллийг өөрийнх нь зөвшөөрөлгүйгээр олон нийтэд мэдээлэх нь “Хувь хүний нууц”-ын тухай хуулийг зөрчиж байгаа хэрэг, нөгөө талаас энэ хуулийн хүрээнд банкууд харилцагчийн мэдээллийг нууцлах зохицуулалттай тул боломжгүй. Харин хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанк болон Засгийн газраас банкуудад олгож буй санхүүжилтийг ил тод нээлттэй болгох асуудлыг ярьж байгаа бол энэ нь угаасаа нээлттэй мэдээлэл. Монголбанк сар бүр өөрийн эх үүсвэрээс олгосон санхүүжилтийн хэмжээ болон Засгийн газраас улирал бүр олгож буй хэмжээг тухай бүр цахим хуудсаараа дамжуулан нээлттэй мэдээлдэг.
Арилжааны банкууд ипотекийн зээл олголтын талаар...
Хаан банк: Бүх салбарт биш “Баруун дөрвөн зам”, “Модны-2”, “Өнөр” зэрэг цөөн хэдэн салбарт иргэдийн материалыг хүлээж авч байгаа. Хугацааны хувьд жаахан хүлээгдэж байгаа.
Голомт банк: Олгож байгаа. Гэхдээ эх үүсвэр хангалтгүй байгаагаас иргэдийн хувьд хүлээлт, дараалал их байна.
Худалдаа хөгжлийн банк: 2019 он гарснаас хойш 8 хувийн ипотекийн зээлийн хүсэлт, материалыг хүлээж авахгүй байгаа. Учир нь, өнгөрсөн онд зээлийн хүсэлт тавьсан иргэдийн асуудлыг шийдвэрлэж дуусаагүй байна.
Хас банк: Иргэдийн зээлийн материалыг хүлээж авч байгаа. Гэхдээ санхүүжилт тодорхойгүй тул хүлээлт их байна.
-Ипотекийн зээлийн санхүүжилт Монголбанкнаас орж ирээгүй гэсэн үндэслэлээр банкууд иргэдэд зээл олгохгүй байна гэсэн мэдээлэл байна. Хөтөлбөрийн зээлийн талаар мэдээлэл өгөхгүй юу?
-Монголбанкнаас сар бүр ипотекийн зээлийн санхүүжилтийг банкуудад хувиарлан олгодог. Өөрөөр хэлбэл, хуваарийн дагуу тасралтгүй олгосоор ирсэн. Хамгийн сүүлийн байдлаар буюу 6 дугаар сарын байдлаар олгосон санхүүжилтийг авч үзвэл, нийт 210 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 2,937 зээлдэгчдэд олгоод байна. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулбал 40 орчим хувиар нэмэгдсэн гэсэн үг. Цаашид буюу он дуустал 3 төрлийн эх үүсвэрээс сар бүр 36 орчим тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг орон сууцны зээлд зориулан олгох юм. Ингэснээр энэ онд хөтөлбөрийн нийт санхүүжилтийн хэмжээ 145 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж, зээлдэгчийн тоо 1.5 дахин өсөх тооцоо гарч байгаа.
-Иргэд банкуудад зээлийн хүсэлт өгөхөөр санхүүжилт олгогдохгүй байна. Иймээс хүсэлт хүлээж авах боломжгүй гэдэг. Харин танайхаас тогтмол санхүүжилт хийж байгаа талаар мэдээлэл өглөө. Гэтэл иргэдийн дунд ипотекийн зээлийн олголт журмын дагуу олгогдож байгаа эсэхэд эргэлзээ их байна. Иймд банкуудын ипотекийн зээл олгох явцыг Монголбанк хэрхэн хянадаг тухай мэдээлэл өгч болох уу?
- “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-ын дагуу зээл авах иргэн болон худалдан авах орон сууцанд шалгуур үзүүлэлт тогтоосон байдаг. Тиймээс Монголбанк банкуудад хөтөлбөрийн хүрээнд олгосон санхүүжилтийг журмын шаардлага хангасан иргэдэд дамжуулан зээлдүүлж буй эсэх, санхүүжилтийг зориулалтын дагуу ашиглаж буй эсэхийг тогтмол хянаж, шалгадаг. Шалгуур үзүүлэлт тогтоодгийн учир нь аль болох зээлдэгчээ санхүүгийн хүндрэлд оруулахгүйгээр зээлийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхийг зорьдогтой холбоотой. Нөгөө талаар банкууд хадгаламж эзэмшигчдийн өмнө хүлээсэн үүргээ биелүүлэхийн тулд зээлийн эрсдэлээ бага байлгахыг зорьдог. Иймд банкууд шаардлага хангасан буюу авсан зээлээ эргүүлэн төлөх чадвартай харилцагчдад ипотекийн зээлийг олгодог.
-Нөгөө талаар банкууд иргэдэд ипотекийн зээл өгөхдөө өөрийн зээл олгосон барилгын компаниудаас санал болгодог гэсэн гомдлыг иргэд байнга тавьдаг. Энэ нь зөрчил мөн үү?
-Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журамд заасан зээлдэгч болон зээлээр худалдан авах орон сууцанд тавьж буй шалгуур дээр үндэслэн иргэн банктай орон сууцны ипотекийн зээлийн гэрээ байгуулдаг. Улмаар Монголбанк банкуудын дотоод үйл ажиллагаанд оролцож, аль нэг барилгын компани юм уу, иргэнд зээл олгох чиглэл өгөх эрхгүй. Энэ нь тухайн банкны эрсдэл болон хөрөнгийн удирдлагатай нягт холбоотой асуудал тул уг санхүүжилтийг хэрхэн хуваарилах нь банкны дотоод үйл ажиллагаатай холбоотой асуудал. Монголбанкны хувьд зээлдэгчид тавих шаардлага болон худалдан авах орон сууцны нийтлэг шаардлагыг журмаар зохицуулж, тус заалтыг хангасан эсэхийг шалгах эрхтэй.
-Иргэд орон сууцны ипотекийн зээлийн олголтыг ил тод болгох талаар шаардаад байна. Энэ боломжтой юу?
-Эхлээд хуулийн хүрээнд боломжтой юу гэдэг талаас харах хэрэгтэй болов уу. Тиймээс ипотекийн зээл авсан иргэний мэдээллийг ил тод болгох асуудал яригдаж байгаа тохиолдолд энэ нь хууль эрх зүйн хувьд боломжгүй шүү дээ. Өөрөөр хэлбэл, нэг талаас иргэний мэдээллийг өөрийнх нь зөвшөөрөлгүйгээр олон нийтэд мэдээлэх нь “Хувь хүний нууц”-ын тухай хуулийг зөрчиж байгаа хэрэг, нөгөө талаас энэ хуулийн хүрээнд банкууд харилцагчийн мэдээллийг нууцлах зохицуулалттай тул боломжгүй. Харин хөтөлбөрийн хүрээнд Монголбанк болон Засгийн газраас банкуудад олгож буй санхүүжилтийг ил тод нээлттэй болгох асуудлыг ярьж байгаа бол энэ нь угаасаа нээлттэй мэдээлэл. Монголбанк сар бүр өөрийн эх үүсвэрээс олгосон санхүүжилтийн хэмжээ болон Засгийн газраас улирал бүр олгож буй хэмжээг тухай бүр цахим хуудсаараа дамжуулан нээлттэй мэдээлдэг.
Арилжааны банкууд ипотекийн зээл олголтын талаар...
Хаан банк: Бүх салбарт биш “Баруун дөрвөн зам”, “Модны-2”, “Өнөр” зэрэг цөөн хэдэн салбарт иргэдийн материалыг хүлээж авч байгаа. Хугацааны хувьд жаахан хүлээгдэж байгаа.
Голомт банк: Олгож байгаа. Гэхдээ эх үүсвэр хангалтгүй байгаагаас иргэдийн хувьд хүлээлт, дараалал их байна.
Худалдаа хөгжлийн банк: 2019 он гарснаас хойш 8 хувийн ипотекийн зээлийн хүсэлт, материалыг хүлээж авахгүй байгаа. Учир нь, өнгөрсөн онд зээлийн хүсэлт тавьсан иргэдийн асуудлыг шийдвэрлэж дуусаагүй байна.
Хас банк: Иргэдийн зээлийн материалыг хүлээж авч байгаа. Гэхдээ санхүүжилт тодорхойгүй тул хүлээлт их байна.