Урин хаврын улиралтай зэрэгцэн барилгын үйлдвэрлэл эхлэх цаг ойртож байна. Их барилгын ажил эхлэхээс өмнө бэлтгэл ажлыг тавигдах шаардлагын хэмжээнд зохион байгуулах хэрэгтэй. Барилгын үйлдвэрлэлд бэлтгэх ажлын хүрээнд барихаар төлөвлөж байгаа барилга байгууламжийн зураг төслийн баримт бичгийг нарийвчлан судалж, барилгын ажил гүйцэтгэх нөхцөл, байдалтай танилцсаны үндсэн дээр байгаль орчин, барилгын ажлын хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн шаардлагыг хангасан арга хэмжээг авна. 

Барилгын талбай, ажлын аюултай бүс зэргийг газар дээр нь зааж тэмдэглэх бөгөөд хамгаалалтын хашааг барьж орц, гарцыг тогтоoсон байх ёстой. Барилгын талбайн гол хаалганы дээр тусгай самбар байрлуулж түүнд объектийн нэр, захиалагч /хөрөнгө оруулагч/ ба гүйцэтгэгчийн нэр, уг барилгын даамал, зөвлөх болон мэргэжлийн хяналтын байгууллагаас уг объектийн хариуцагч хяналтын байцаагчийн нэр, харилцах утас, барилга эхлэх, дуусах хугацааг томоор заавал бичсэн байх ёстой.

Барилга угсралтын ажлын бэлтгэл үед:

Барилгын талбай дахь инженерийн бэлтгэлийг хангах, геодезийн ерөнхий тэг татах, ус намгийг хатаах, барилгажилтын талбайд байгаа хуучин объектыг нураах, талбайг тэгшлэх, талбайд орох гарах замын байрлалыг тогтоож шалган нэвтрүүлэх цэг болон хамгаалалтын түр хашаа барих, явган замын саравч хийх, үйлдвэрлэлийн хийгээд захиргаа-аж ахуйн түр барилга, талбайн цоожтой түр агуулах, саравч, юм хураах задгай талбай, түр зам ба зогсоол түүнчлэн түр ашиглах ус, дулаан ба цахилгааны шугам тэдгээрийн эх үүсвэр зэргийг шийднэ.

Дээрх бэлтгэл ажлуудаас энэ дугаартаа барилгын талбайн түр хашаа, явган хүний саравчид тавигдах шаардлагыг хотын стандартаас иш татан авч мэргэжлийн хүмүүст хүргэж байна.

Барилгын талбайн түр хашаа

Барилгын талбайн түр хашааг барилга угсралт, өргөтгөл, инженерийн шугам сүлжээний ажил, барилга байгууламжийн гадна засварын ажил эхлэхийн өмнө барилгын үйлдвэрлэлд бэлтгэх ажлын хүрээнд орчны аюулгүй байдлыг хангах, барилга угсралтын ажил явагдаж байгаа хугацаанд барилга обьектын талбайг хамгаалах, гадны хүн нэвтрүүлэхгүй байх, хүмүүст сэрэмжлүүлэх зорилгоор барих бөгөөд барилгын түр хашаа нь дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Зураг №1. Барилгын талбайн түр хашааны харагдах байдал

Ерөнхий шаардлага:

-       Барилгын түр хашаа нь өнгө үзэмж сайтай, эвдрэл гэмтэлгүй байвал зохино.

-       Түр хашааг самбаран болон сараалжин /торон/ хаалттай хийж болно.

-       Хашааны шон хоорондын зай нь 1.2; 1.6; 2.5 м байх бөгөөд 6.0 м-ээс ихгүй байна.

-       Хашаа нь тээврийн хэрэгсэл орох, гарах хаалга мөн хүмүүс орж гарах үүдтэй байна

-       Барилгын түр хашаа цайвар саарал болон цагаан өнгөтэй байна.

Зураг №2. Барилгын талбайн түр хашааны бэхэлгээ, суурилуулалт

Бүтээцийн шаардлага Бэхэлгээ, суурилуулалт:

-       Барилгын түр хашааг 10 жилээс багагүй хугацаагаар ашиглахаар тооцож бат бөх, зөөж тээвэрлэхэд хялбараар үйлдвэрлэвэл зохино.

-       Хашааны бүрдэл хэсгийг холбож угсрахад хялбар мөн эвдэрсэн нөхцөлд солих буюу засварлахад энгийн байвал зохино.

-       Барилгын хашаанд нөлөөлөх салхины хурд, салхины ба цасны ачааллыг тооцож бат бэх хийвэл зохино.

 Бэхэлгээ, суурилуулалт:

-       Барилгын түр хашааг газарт ухаж суурилуулах ба шонг газарт зоох боломжгүй тохиолдолд тулаас бүхий хүндрүүлэгч дээр суурилуулж болно /Зураг №2/

-       Хашааны шонг 1м хүртэл гүнд суулгана. Хашааны хүндрүүлэгчийн жинг хашааны үндсэн хийц эдэлхүүний нийт жингээс хамааруулан сонгоно /Хүснэгт №3/

-       Барилгын түр хашааг олон улсын стандартын шаардлага хангасан мөн барилгын түр хашаа зориулалтаар зохиогчийн эрхийн баталгаа бүхий шинэ дэвшилтэт арга технологи шингэсэн бүтээгдэхүүн ашиглан барьж, ашиглаж болно.

 Зураг №3. Түр хашааны хүндрүүлэгч

ЯВГАН ЗАМЫН САРАВЧ

  Барилгын талбайн явган замын саравчийг барилга угсралт, өргөтгөл, инженерийн шугам сүлжээний ажил, барилга байгууламжийн гадна засварын ажил эхлэхийн өмнө барилгын үйлдвэрлэлд бэлтгэх ажлын хүрээнд орчны аюулгүй байдлыг барилга явагдаж байгаа хугацаанд хангах, зорчигчдыг аюул ослоос хамгаалах зорилгоор барих бөгөөд барилгын талбайн явган замын саравч нь дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Зураг №4. Явган замын саравчны харагдах байдал

Ерөнхий шаардлага:

-       Явган замын саравч нь өнгө үзэмж сайтай, эвдрэл гэмтэлгүй байвал зохино.

-       Саравч нь явган зорчих хэсгийн өргөнийг бүрэн гүйцэд халхалсан байна.

-       Саравчны дээвэр нь барилга тал уруугаа 20°-аас багагүй налуутай байвал зохино.

-       Саравчтай хашааны нам хэсгийн өндөр нь хамгийн багадаа /шалнаас дээш/ 2.1 м-ээс дээш байх шаардлагатай.

-       Саравчны өндрийг барилгын өндөр болон орчны нөхцөл байдлын шаардлагаас хамааруулан нэмэгдүүлж болно.

-       Саравч хийгдсэн хэсэгт явган хүний замыг газраас 15 см өргөж шал хийх шаардлагатай.

-       Саравчны тулаасны дотор талд бариул ба хашигчийг хийх бөгөөд хүний гарыг гэмтээхгүй байх нөхцөлийг хангасан байна.

Зураг №5. Явган замын саравчны харагдах байдал 

Бүтээцийн шаардлага:

-       Саравчны бүрдэл хэсгийг холбож угсрахад хялбар байхаас гадна эвдэрсэн нөхцөлд солих буюу засварлахад энгийн байвал зохино.

-       Барилгын явган замын саравчинд нөлөөлөх салхины хурд, салхины ба цасны ачааллыг тооцож бат бэх хийвэл зохино.

-       Саравчны шал нь 200кг/м2 хүртэлх ачааллыг даах чадвартай байх ёстой.

Бэхэлгээ суурилуулалт:

-       Явган замын саравчны дээвэр нь явган зорчих хэсгийн /шал/ өргөнөөс 50-аас 100мм илүү гарч байвал зохино.

-       Саравчны шалны өргөн нь хотод 2.0м, орон нутагт 1.2м-ээс багагүй байвал зохино.

-       Саравчны шалны банзны хоорондох завсар нь 5мм-ээс илүүгүй байна.

-       Гудамжны талд нь шалнаас 0.5м -ийн өндөрт хашигч, хашигчаас дээш 0.5м -ийн өндөрт бариул хийж өгнө.

АЮУЛГҮЙ АЖИЛЛАГААНЫ ТЭМДЭГ

 Аюулгүй ажиллагааны тэмдгүүд нь аюул бүхий орчинд ажиллагсдын анхаарал татах, үүсч болзошгүй аюулыг урьдчилан сэргийлэх, аюулгүй ажиллагааг хангах зорилгоор тодорхой үйлдлийг гүйцэтгэхийг зааж, зөвшөөрөхөд болон шаардлагатай мэдээллийг өгөхөд зориулагдана.

Зураг №6. Аюулгүй ажиллагааны тэмдэг болон барилгын мэдээллийн самбар 

Ерөнхий шаардлага

-       Аюулгүй ажиллагааны тэмдгүүдийг байрлуулах газар, тэдгээрийн хэмжээ, мөн тайлбар бүхий хүснэгтийг хэрэглэх журмыг тухайн үйлдвэр аж ахуйн газрын удирдлага төрийн хяналт, хөдөлмөрийн техникийн байцаан шалгах газартай зөвшөөрөлцсөний үндсэн дээр тогтооно.

-       Аюулгүй ажиллагааны тэмдгийг ажиллагсдад аюул учруулж болзошгүй байранд, мөн үйлдвэрлэлийн тоног төхөөрөмж дээр байрлуулна.

-       Аюулгүй ажиллагааны тэмдгүүд нь орчин тойрондоо тод содон, хүмүүст харагдахаар байрласан байх ёстой.

 Дохионы өнгө, зориулалт:

 Улаан – Хориглох, шууд аюул учруулах байдал, гал унтраах хэрэгсэл

Шар – Анхааруулах аюул учирч болзошгүй байдал

Ногоон – Сануулах, аюулгүй байдал

Хөх – Заах, мэдээллэх

-       Дохионы өнгө хэрэглэх журмыг хэрэгжүүлэхдээ MNS 12.4.002:85: ”Дохионы өнгө, аюулгүйн ажиллагааны тэмдгүүд” стандартад нийцүүлэх шаардлагатай.

-       Барилгын мэдээллийн самбарын хэмжээ нь 2х3м түүнээс дээш хэмжээтэй байна. /Зураг №7/

-       Барилгын мэдээллийн самбарт байх ёстой мэдээллүүд:

Тухайн барилга байгууламжийн захиалагч, ерөнхий гүйцэтгэгчийн нэр;

Батлагдсан ерөнхий төлөвлөгөө, талбай зохион байгуулалтын зураг;

Барилгын ажил эхлүүлэх зөвшөөрлийн гэрчилгээний зураг;

Барилгын эхлэх болон дуусах хугацааг тодорхой бичиж яаралтай үед холбогдох талбайн ерөнхий инженер, талбайн хөдөлмөр аюулгүй байдлыг хариуцсан инженерийн нэр, холбоо барих утасны дугаарыг тэмдэглэнэ /Зураг №8/

Зураг №7. Барилгын мэдээллийн самбар Зураг                                                            №8. Аюулгүй ажиллагааны тэмдэг 

-       Дохионы өнгө гадаргуу нь аюулгүй ажиллагааны тэмдгийн нэгэн адил өнгө, тэмдгийн утга санааг тод илэрхийлсэн байх.

-       Шөнийн цагт эсвэл харагдалт муутай нөхцөлд хэрэглэгдэх тэмдгүүд нь гэрэлтүүлэгдсэн байх.

-       Хавтгай хийцтэй самбарыг 0.5-аас 1.5мм-ийн өргөнтэй төмрөөр хийж гүйцэтгэнэ. Мөн хуванцар модоор хийж болох бөгөөд энэ нь цаг агаарын ямарч нөхцөлд чанараа алдахгүй бат бөх байх шаардлагатай.

-       Тэмдэг, хүснэгт, самбарыг бэхлэхэд зориулагдсан хэрэгсэл нь саарал эсвэл мөнгөлөг саарал өнгөөр будагдсан байх ёстой

                                                          “Барилга, замын ажил гүйцэтгэхэд иргэдийн  аюулгүй байдлыг хангах ерөнхий шаардлага" стандартаас