Улаанбаатар хотын нэн тэргүүнд тулгамдаж байгаа асуудлын нэг нь утаа. Улаанбаатар хотын агаарын болон хөрсний бохирдол хэрээс хэтэрч гамшгийн байдалд хүрч байна. Агаарын болон хөрсний бохирдлын шалтгааны дийлэнх хувийг нийслэлийн гэр хороолол эзэлж байгаа гэсэн судалгааг мэргэжлийн байгууллагууд гаргажээ. Утаа жил ирэх бүр нэмэгдсээр л...

Утаанаас ангижирч, уушгаа амраах хамгийн оновчтой арга нь утааг “үйлдвэрлэгч” гэр хорооллыг дэд бүтэц нь шийдэгдсэн амин орон сууцны хороолол болгон хөгжүүлэх чухал юм.

Засгийн газрын 2008 оны 303 дугаар тогтоолоор баталсан “Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг орон сууцны хороолол болгон хөгжүүлэх хөтөлбөр”-ийн хүрээнд 6 дүүргийн 22 гэр хорооллыг орон сууцны хороолол болгон хөгжүүлэхээр тусгасан. Энэхүү хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэнээр агаар, ус, хөрсний бохирдлыг арилгаж, утаа, тортогны ялгаралтыг тодорхой хэмжээгээр бууруулах боломж бүрдэх юм.

Эхний ээлжинд ХУД-ийн гэр хороололын 4-р хорооны нутаг дэвсгэрийн айл өрхүүдийг хамруулахаар болжээ. Учир нь 4-р хорооны зүүн талд нь “Шинэ гэр” хороолол баригдаж байгаа тул цаашдаа дэд бүтцэд холбогдоход илүү хялбар, KOICA олон улсын байгууллагын төслөөр баригдсан цэвэр усны шугам цэвэрлэх байгууламжинд хамгийн ойр учраас зардал өртөг нь бага гарна хэмээн тооцож байгаа юм.

Гэр хороололыг дахин төлөвлөж амины орон сууц барих төсөл дээр Итали улсын “Estialab” компани хамтран ажиллах санал тавьсан бөгөөд эхний ээлжинд өөрийн хөрөнгөөр 10-н ширхэг орон сууц барихаар тохиролцоод байна.

Энэхүү амины орон сууц нь эрчим хүчний хэмнэлтэй эко орон сууц бөгөөд нарны эрчим хүчийг ашиглаж цахилгаан болон дулааны асуудлыг шийдвэрлэх технологиор баригдах юм.

Харин Монгол улсаас цэвэр ус болон бохирын асуудлыг шийдвэрлэх юм байна. Эко орон сууцны технологийн давуу тал 20-н жилийн хугацаанд ашиглалтын зардалд цахилгаан болон дулааны төлбөрийг төлөхгүй. Иргэд зөвхөн хэрэглэсэн цэвэр ус, бохир усны төлбөрийг төлөх юм. Эрчим хүчний хэмнэлтэй эко орон сууц нь иргэдийн эзэмшил талбайд таунхаус хэлбэрээр баригдах бөгөөд байшин болгоны дээвэр дээр нарны энергийг хуримтлан авах батарейтэй бөгөөд энэхүү хуримтлуулсан энергийг цахилгаан болон дулаан болгон хувиргах технологиор баригдана.

“ENERGY ECO HOUSE” амины орон сууцны бохирын шийдэл нь Герман, Канад, Австрали, Европын орнуудад өргөн хэрэглэгддэг “Халдваргүйжүүлэгч бохирын систем”-ийг (septic sewage system) ашиглах юм байна. Энэхүү технологийг АНУ 1920 оноос эхлэн хэрэглэж эхлэсэн ба одоогоор 40 сая айл энэхүү системийг ашиглаж байна.

Халдваргүйжүүлэгч бохирын системийг 10 айл дундаа нэг системд холбогдон ашиглаж болох ба 24-48 цагийн дотор тунгаах сав руу урсан орсон бохирын хүнд хэсэг нь тунгаагч савны ёроолд лаг давхрага болон тогтоно.

Харин хөнгөн хөөс, тостой хэсэг нь хөөсөн давхарга болж дээгүүрээ хөвдөг бөгөөд дээрх хоёр давхаргын дунд ялгаран тогтож, шүүгдсэн усан давхарга нь тунгаагч савны гарах хоолойгоор дамжин шүүлтүүрийн хэсэг рүү урсах ёстой. Тунгаагч савны ёроолд тунасан лаг бохир нь хөрсөндөө шингэн алга болно.

Харин хамгийн дээр хөөсөн давхарага нь 90 орчим хувь нь байнгын задралд орж нягтардаг. Тунгаагч савны эзэлхүүн болон хэрэглэгчийн тооны харилцаанаас шалтгаалан тунгаагч савыг 3-5 жил нэг удаа цэвэрлэх шаардлагатай.

 “ENERGY ECO HOUSE” хэмээх амины орон сууц нь 50,66 м.кв, 65,36 м.кв, 100,92 м.кв байх юм.

Шингээгч

Сүүлийн жилүүдэд биогазын системийг төвлөрсөн шугам сүлжээнээс хол барилга сууцанд ашиглах нь элбэгшсэн. Биогаз бол сэргээгдэх эрчим хүчний нэг төрөл юм. Энэ нь агаар, хүчилтөрөгчгүй чийглэг орчинд ургамал, амьтны хог хаягдлаар байгалийн жамаар бүрэлддэг. Биогазын ургамлаас хийг гарган авахаас гадна хөдөө аж ахуйд хэрэглэдэг.

Синтекс бол хэрэглэхэд хялбар дэлхийн анхны биогазын төрөл бөгөөд хаана ч хэрэглэх боломжтой. Органик хаягдлыг ашиглан алслагдсан болон хагас хотжсон газруудад онцгойлон зориулж бүтээсэн.

                                                        Барилга.МН сэтгүүл №32