Олон улсын жишиг хандлагад нийцсэн бие даан өрсөлдөх, хөрвөх чадавхи бүхий мэргэжлийн болон дээд боловсролтой ажилтан бэлтгэх эрхэм зорилготой тус сургуулийн бүтээлч хамт олныг удирдан 2010 онд мэргэжлийн сургуулиудын “Сургалтын шинэ орчин бүрдүүлсэн шилдэг сургууль”, Монголын хувийн их дээд сургуулиудын холбооноос “Бүтээлч хамт олон” өргөмжлөл, 2011 онд “Шилдэг бүтээн байгуулалттай сургууль /МАОЭНХ, МҮХААҮТ, ТБМСХолбоо/, 2011 онд Монголын оюутанд ээлтэй төвөөс “Оюутанд ээлтэй сургууль”, Автозамын газраас “Авто замын салбарт ажлын байр нэмэгдүүлсэн” өргөмжлөл шагнал, 2011 онд шилдэг эко орчин бүрдүүлсэн сургуулийн гутгаар байрын өргөмжлөл, 2012 онд БСШУЯ-наас явуулсан дээд боловсролын аттестатчилалд тэнцэн, 2012 онд сургуулийн ангиллыг ахиулж дээд сургууль болсон зэрэг амжилт арвинтай угтлаа.
Шаталсан сургалттай, барилгын жишиг сургуулийн хэмжээнд үйл ажиллагаагаа явуулж буй танай сургуулийн түүхэн замналын талаар яриагаа эхэлье.
Манай сургууль анх 1984 онд Барилгын техник мэргэжлийн 5 дугаар дунд сургууль нэртэйгээр байгуулагдаж 1995 оноос Монгол–Туркийн хамтарсан барилга техникийн коллеж, 2000 онд Техник технологийн коллеж, 2012 онд Техник технологийн дээд сургууль болон өргөжсөн. Анх сургуулийн барилга баригдахдаа мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх зориулалттай баригдсан үүнээс хойшхи хугацаанд бид өргөтгөл хийж жилдээ 500 гаруй инженер, техникийн мэргэжилтэй ажилтан төгсгөж байна. Одоогоор сургууль 2600-гаад суралцагчидтай, 160-аад багш ажилтантай. Мэргэжлийн, мэргэжлийн боловсролын, техникийн боловсролын, бакалаврын сургалтуудыг эрхлэн явуулдаг. Төгсөгч тухайн мэргэжлээрээ дэвшин суралцах боломжтой.
Барилгын салбарт ажиллах зургаан мянган ажлын байрны захиалга Нийслэлийн хөдөлмөрийн бирж дээр ирсэн ч ажиллах боловсон хүчин олдохгүй байгаа талаар, барилгын туслах ажилд өдрийн 20 мянган төгрөгөөр цалинжуулаад ажиллуулъя гэхнээ хэн ч ирэхгүй байгаа тухай яриа олон нийтийг бухимдуулж байгаа нь нууц биш. Тэгсэн хэрнээ Монголд ажилгүйчүүдийн тоо ажлын байрнаасаа олон гэх. Мэргэжилтэй боловсон хүчин бэлддэгийн хувьд танайх энэ тал дээр юу хэлэх вэ?
Сүүлийн жилүүдэд төрөөс мэргэжлийн боловсролын талаар нэлээд анхаарч байгаа ч хөдөлмөрийн зах зээл ажил олгогчийн шаардлагад нийцсэн чадвартай мэргэжилтэн бэлтгэж гаргах нь сургалтын байгууллагын чухал зорилт байдаг. Энэ ч үүднээс бид сургалтын орчноо Монголын мянганы сорилтын сангийн дэмжлэгтэйгээр орчин үеийн технологи бүхий тоног төхөөрөмжийн эрс шинэчлэлтийг хийж мөн багшлах боловсон хүчнээ чадавхижуулж 20 гаруй үндэсний болон бүсийн сургагч багш нартай болсон. Мөн “Чадамжид суурилсан сургалтын тогтолцоо”-г нэвтрүүлэх эхлэлийг амжилттай хийж үр дүнгээ өгч байна. Манай сургууль анх байгуулагдсан цагаасаа хойш барилга, авто зам, хүнсний чиглэлээр 9000 гаруй мэргэжилтэн бэлтгэж хөдөлмөрийн зах зээлд нийлүүлсэн байна. Манай төгсөгчдийн ажил эрхлэлт 80 гаруй хувьтай байгаа бөгөөд төгсөгчдийн ажил эрхлэлтийн тандах судалгааг хийж хэвшсэн.
Бас нэг асуудал байна. Өнөөдөр манай барилгын салбарт 20,000 гаруй гадны ажилтан ажиллаж байна гэсэн тооцоог Гадаадын иргэн харьяатын асуудал эрхлэх газраас гаргасан байдаг. Энэ асуудал үнэндээ нийгмийн сэтгэлзүйд сөргөөр нөлөөлж байгаа нь хэнд ч илэрхий бөгөөд энэ бол асар том тоо. Тэгэхээр үндэсний мэргэжилтэн бэлтгэх тал дээр танайх хэрхэн ажиллаж байна?
Бид үндсэн сургалтаас гадна насанд хүрсэн ажилгүй иргэдэд зориулж “Оюутолгой” ХХК-ийн хөрөнгө оруулалтаар Үндэсний мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх хөтөлбөрийн хүрээнд 3 удаагийн ээлжийн сургалтыг сантехник, гагнуур, бетон арматур, өрөг угсралт, замын барилга, цахилгаан, хүнд машин механизмийн оператор гэсэн мэргэжлүүдээр явуулж 301 хүнийг төгсгөөд байна. Цаашдаа ч түр хугацааны сургалтуудыг зохион байгуулна.
Барилгын мэргэжлийн жишиг сургуулийн хувьд цаашид төлөвлөж байгаа ажлуудын тань талаар сонирхоё. Жишиг сургууль болохын тулд тодорхой шалгуурыг давсан байх. Шулуухан асуухад барилгын салбарын нэр хүндийг бүтнээр нь авч үлдэхийн төлөө танайх юу хийх вэ?
Монголын Мянганы сорилтын сангийн “Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын төсөл”-ийн хүрээнд Эрүүл мэнд, Уул уурхай, Барилгын салбарт гурван жишиг сургуулийг дэмжих цогц үйл ажиллагааг 2010 оноос хэрэгжүүлж эхлэсэний нэг нь манай сургууль. Мэдээж томоохон төсөл хэрэгжүүлэхийн тулд тус сангаас улсын хэмжээн дэх мэргэжлийн сургуулиудыг тодорхой шалгуур шаардлага тавьж шалгаруулахад манай сургууль шалгарч “Монгол улсан барилгын жишиг сургууль” болох хэмжээнд үнэлэгдсэндээ баяртай байгаа. Дээрх төслөөр бид барилгын мэргэжлийн 10 гаруй дадлагын газартаа тоног төхөөрөмжийн эрс шинэчлэлтийг хийж 2,8 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалтаар сургалтын материалаг баазыг бэхжүүлсэн. Үүгээр зогсохгүй удирдлагын чадавхийг бэхжүүлж, багшийн мэргэжлийг дээшлүүлэхэд ихээхэн анхаарал хандуулж ажиллалаа. Чадамжид суурилсан сургалтын хөтөлбөрийг ажил олгогчидтой хамтран хийж эхэлсэн.
Хамгийн гол нь бид жишиг сургууль гэдэг нэр алдрын төлөө биш ажлын амжилтаа бусадтайгаа хуваалцах, чадварлаг боловсон хүчин бэлтгэх зорилгоор үйл ажиллагаагаа явуулах юм. Үүгээрээ ч бид улс орны хөгжилд бодитой хувь нэмэр оруулж байна гэж хэлж болно.
Танай сургууль дээр саяхан олон улсын магадлан итгэмжлэлийн баг айлчилсан гэсэн. Ач холбогдол нь юу байдаг бол?
Филиппинд төвтэй APACC буюу Ази, Номхон далайн бүсийн орнуудын Техникийн боловсрол, мэргэжлийн сургалтын байгууллагуудыг магадлан итгэмжлэх комисст бид магадлан итгэмжлүүлэх хүсэлтээ гаргаж өөрийн үнэлгээний тайлангаа илгээсэн юм. 2012 оны 9 сард Монголд хэрэгжүүлэх орон нутгийн хөтөлбөр болох “Мэргэжлийн боловсролын салбарын чанарын удирдлага” сургалтыг тус байгууллагатай хамтран зохион байгуулж мөн сардаа олон улсын магадлан итгэмжлэл хийлгэсэн. Хараахан дүн нь гараагүй байгаа. Сургуулийн хувьд хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг чухалчлан сургалтын чанараа сайжруулахыг ямагт эрмэлзэж байдаг. Хамгийн наад захын жишээ бол манай төгсөгчид олон улсад ажиллах боломжийг бүрдүүлэхийг зорьж байгаа юм. Мэдээж энэ түвшинд хүрэхийн тулд бид асар их зүйлийг хийж бүтээсэн, сургалтын орчноо эрс шинэчилж, сургалт явуулах нөхцөл боломжоор бүрэн хангахад анхаарч байгаа.
Ажил олгогч, захиалагч байгууллагууд хоорондоо нягт уялдаа холбоотой ажилласнаар боловсон хүчний эрсдэлийг бууруулна гэж бодож байна. Жишээ нь танайх ажил олгогч компаниудтай хэрхэн хамтарч ажиллаж байна вэ?
Монгол улсад мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх төрийн бодлого нь аль ч нийгмийн үед байсан бөгөөд их бүтээн байгуулалтын одоо цагт ч хэрэгжсээр байгааг тэмдэглэх нь зүйтэй. Техник технологийн эрин өнөө үед мэргэжлийн боловсрол олгох сургалтын байгууллага нь үйлдвэр аж ахуйн байгууллагуудтай хоршихгүйгээр, нийгмийн түншүүдтэй хамтран ажиллахгүйгээр зорилго, зорилтоо хэрэгжүүлэх, хөдөлмөрийн зах зээлийн болон ажил олгогчийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн ур чадвартай мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх боломжгүй байна. 2009 онд Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга батлагдаж, манай салбар нийгмийн түншлэлд тулгуурлаж хөгжих болсныг зарлалаа.