Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэргэшсэн инженерүүдтэй болохыг зорьж ажиллана

Batsuh

Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэргэшсэн инженерүүдтэй болохыг зорьж ажиллана

Сэтгүүлийн энэ удаагийн дугаарын зочноор Монголын барилгын инженерүүдийн холбооны ерөнхийлөгч Ц.Эрдэнэбатыг урилаа. Монгол улсын зөвлөх инженер, насаараа барилгын салбарын хөгжилд гар бие оролцож яваа нэгэн өөдрөг, бүтээлч эрхэмтэй хийсэн ярилцлагаа хүргэе.

Юуны өмнө Монголын барилгын инженерүүдийн холбоог удирдах болсонд баяр хүргэе. Ажлаа хүлээж аваад удаагүй байгаа ч хийхээр төлөвлөсөн зүйл их байгаа байх. Энэ талаар яриагаа эхлэх үү?
Баярлалаа. Монголын барилгын инженерүүдийн холбооны ээлжит их хурал урд өмнөх хурлуудтай харьцуулахад өргөн хүрээнд болж өнгөрлөө. 200 гаруй зочид, төлөөлөгчид оролцсон. Ажлаа хүлээж аваад сар болоогүй байгаа ч хийхээр төлөвлөсөн ажил их байгаа. МБИХ өнөөг хүртэл эрдэм шинжилгээ, сургалт судалгааны ажлыг түлхүү хийж ирсэн. Харин одоо зөвхөн холбоо төдийгүй Монголын барилгын салбарын хөгжлийн өмнө цоо шинэ эрин үе ирээд байна. Тиймээс бид энэ эрин үетэйгээ хөл нийлүүлж алхах ёстой. Ингэхийн тулд би хийх ажлаа 3 зүйлээр томъёолж байгаа.

Нэгдүгээрт: МБИХ –ны үйл ажиллагааг Монголын залуу инженерүүдийг мэргэшүүлэх, ур чадварыг нь дээшлүүлэхэд чиглүүлэх болно. Нийт үйл ажиллагааны 95 хувийг зөвхөн энэ зорилгод чиглүүлнэ. Учир нь, манай өнөөгийн барилгын салбар техник технологийн маш үсрэнгүй хөгжил дэвшлийн цаг үед байгаа, гадаад орнуудад хэрэглэгддэг барилгын дэвшилтэт технологи, дэлхийн жишигт нийцсэн хийцлэлүүд орж ирсэн ч үүнтэй зэрэгцэн ажиллах мэдлэг чадвартай шинэ залуу боловсон хүчин дутмаг байна. Зарим залууст маань орчин үеийн дэвшилтэт техник технологи, шинэ бүтээц хийцүүдтэй харьцах мэдлэг, туршлага, ур чадвар, хөдөлмөрийн харилцааны соёл дутагдаж байгаа нь анзаарагддаг. Тиймээс Японы “Мицибүши”, Солонгосын “Самсунг”, Хятадын “Гэ Жү Бай” зэрэг томоохон корпорациудтай хамтарч ажиллаж, залуусаа сургах, дадлага туршлага солилцох, олон улсын норм норматив, стандарт шаардлагыг хангаж ажиллаж чадахуйц боловсон хүчнийг бэлтгэх ажлуудыг зохион байгуулна.
Хоёрдугаарт: МБИХ болон холбооны дэргэд гэрээгээр ажилладаг хөндлөнгийн хяналтын байгууллага, үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээний газруудтай хамтарч үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээний систем, зөвлөх үйлчилгээний экспертизийн үйл ажиллагаанд шинэчлэлт хийх замаар зах зээлийн голдрилоор хөгжих боломжийг нээж өгөх шаардлага тулгарч байна. Одоогоор манай улсад техникийн хөндлөнгийн хяналтын байгууллагууд дөнгөж үүсэх шатандаа явж байгаа учир олигтой нэр хүндтэй экспертизийн байгууллага байхгүй байна. Тиймээс энэ чиглэлд анхаарлаа хандуулж ажиллана.
Гуравдугаарт: Холбооны санхүүгийн байдлыг эрс сайжруулах арга хэмжээг авах шаардлагатай байгаа. Санхүүгийн чадамжгүй байдал нь холбооны үйл ажиллагааг олон нийтэд хүртээмжтэй хүргэхэд их хүндрэл учруулж байна. Тиймээс хүчирхэг санхүүгийн бүтэцтэй холбоо болгохын тулд саяхан болсон их хурлаар Төлөөлөн удирдах зөвлөлд бизнесийн байгууллагын захирлуудыг голчлон сонгосон болов уу гэж бодож байна. Би нийт гишүүдийн 60 хувийн саналаар МБИХ-ны Ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон. Мөн барилгын салбарын тухайд холбогдох хууль, эрх зүйн орчин таатай биш байна.

Ер нь мэргэжлийн ТББ-ын үүрэг роль барилгын салбарт хэр чухал вэ?
Барилгын салбарын хөгжилд ямар нэгэн хоцрогдол байна гэж үзвэл тэр нь мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудын үйл ажиллагааны идэвхигүй, үлбэгэр эсвэл тэдэнд ажиллах эрх зүйн боломжийг нь төр засгаас бүрдүүлж өгөөгүй, итгэл дэмжлэг үзүүлэхгүй байдлаас үүдэж гарсан хүндрэлүүд байгаа. Жишээ хэлэхэд, өнөөдөр барилгын салбарт хэрэглэгдэж байгаа норм нормативууд бүгд 1960-аад онд хийгдсэн ба өнөөг хүртэл шинэчлэгдээгүй явж ирлээ. Орчин үед хийгдэж байгаа томоохон бүтээн байгуулалтын ажлуудын норм нормативыг Монгол улс батлаагүй, баталгаагүй нөхцөлд ажил хийж байгаа нь хууль, эрх зүйн хувьд их хүндрэлтэй байдалд оруулж байгаа юм.

Норм норматив, стандартын шинэчлэл нь мэргэжлийн төрийн бус байгууллагууд оройлон оролцох ёстой гол ажлуудын нэг. Гэтэл энд мэргэжлийн төрийн бус байгууллагын оролцоо маш сул байна. Үүний шалтгааныг эдийн засгийн хөшүүрэг байхгүй, Засгийн газраас энэ тал дээр санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэхгүй байгаатай холбож тайлбарлаж байгаа. Тэгэхээр төр, салбарын мэргэжлийн холбоодын уялдаа холбоог сайжруулах тал дээр манай холбоо идэвхи санаачлагатай ажиллана.
Мөн төр тодорхой чиг үүргүүдийг төрийн бус байгууллагад шилжүүлэх тал дээр нээлттэй, ажил хэрэгчээр хандах ёстой. Шилжүүлнэ гэжхоёр гурван жил ярьлаа. МБИХ мэргэшсэн инженерүүдийг сургах,зөвлөх инженерийн мэргэжлийн зэрэг олгохтой холбогдсон бүх үйл ажиллагааг өөрийн холбоогоор гүйцэтгэхэд бэлэн байгаа. Энэ чиг үүргийг гүйцэтгэхтэй холбогдсон зохион байгуулалтын ажлыг хийх болно.

Монгол инженерүүд, тэр тусмаа барилга угсралтын инженерүүдийн ур ухаан, мэдлэг чадвар таны бодлоор ямар түвшинд байна вэ?
Манай инженерүүдийн мэргэжлийн ур чадвар, ажлын чадамж гадаадын ижил төрлийн инженер, ажилчдаас дутах юм огт байхгүй. Харин ч гадаадын томоохон компаниудтай хамтарч ажиллаж байгаа зарим төслүүд дээрээс харахад Япон, Солонгосын өндөр мэргэшсэн инженерүүдээс илүү гарах тохиолдол бий. Монгол хүний сэтгэлгээ, бие даах чадвар, эрх чөлөөтэй боддог, чөлөөтэй шийддэг хэв маяг нь манай инженерүүдэд давуу тал олгодог.

Бас үүний хажуугаар маш том дутагдал байна. Энэ нь нүүдэлчин сэтгэхүйгээс уламжлалтай “би” төвт үзлээс улбаатай. Юун сүртэй юм гэдэг үг хэвшил болчихсон, хариуцлагагүй, дур зоргоороо авирладаг, асуудалд ёс зүйгүй ханддаг сул тал бий. Энэ байдлыг засаж залруулах зайлшгүй шаардлагатай. Инженер, барилгачдын энэ дүрэм журам, стандартад захирагддаггүй хайнга байдал нь ажлын чанарт сөргөөр нөлөөлж, үр дүнг бууруулдаг. Зарим барилгын чанар муу байдаг нь ч үүнтэй холбоотой. Тэгэхээр салбарын төрийн бус мэргэжлийн байгууллагуудад инженер, ажилчдыг хөдөлмөрийн соёлд сургах, компаний ёс зүйг төлөвшүүлэхэд сургалтаар дамжуулж дэмжлэг үзүүлэх ажлын шаардлага байгаа юм. Мэдээж холбооны зүгээс олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн мэргэшсэн инженерүүдтэй болохыг зорьж ажиллана Түүнээс биш манай инженер, техникийн дунд түвшний ажилтан, барилгачдын мэргэжлийн ур ухаан, мэдлэг чадвар дэлхийн жишгээсхоцорсон гэж бодохгүй байна.

Монголын барилгын салбарын өнөөгийн хөгжлийг товч тодорхойлбол?
Барилгын салбарт хэрэглэгдэж байгаа техник технологи, барилгын материал, хийц бүтээцүүд ч хоцрогдоогүй. Хамгийн орчин үеийн дэвшилтэт технологи нэвтэрсэн, хамгийн түрүүнд зах зээлийн харилцаанд шилжсэн салбар бол манай барилгын салбар. Орон сууцны барилгууд бүрэн цутгамал технологи руу шилжиж байгаа. Ердөө 5 жилийн өмнө Бүти, Дельта констракшн хоёр анхны бүрэн цутгамал барилгыг барьж байсан бол одоо шинээр баригдаж байгаа бүх барилгын 70-80 хувь нь бүрэн цутгамал бүтээцийг ашиглаж байна. Энэ бол манай салбарт техник технологийн дэвшил хэр хурдацтай нэвтэрч байгаагийн тод жишээ юм. Мөн оффисын өндөр барилгууд бүгд ган бүтээцээр шилэн хийцтэй баригдаж байгаа. Энэ нь дэлхийн жишиг. Улс орны хувьд бусад салбартай харьцуулахад хамгийн их дэвшилтэт технологи хэрэглэдэг, баялаг бүтээж байгаа, хөгжил дэвшлийг авч ирэх гол салбар бол барилгын салбар. Анагаах ухаан, боловсрол гэх мэт нийгэм эдийн засгийн салбаруудаас хамаагүй “хол тасарсан”, одоо хөгжлийнхөө хамгийн сайн үе шатанд явж байгаа гэж хэлж болно. Би барилгын салбарын ирээдүйг маш өөдрөг, гэрэлтэйгээр төсөөлдөг. Хэдийгээр улс төрийн байдал тогтворгүй, будлиантай байгаа ч манай улс хөгжлийнхөө тогтвортой замд орсон, ямар ч нам, аль ч Засгийн газар гарч ирсэн ганхуулж, нурааж чадахгүй тийм эрч хүчээр урагшилж байна. Бас ухамсартай иргэдийн тоо давамгайлж байгаа учир дурын нэг хутган үймүүлэгчдийн үгээр улс орноо унагаад байхгүй л дээ. Тиймээс би улс орны хөгжил, ялангуяа барилгын салбарын хөгжилд маш сэтгэл хангалуун байдаг. Одоо харин улс орон, барилгын салбарын хөгжлийг технологийн дэвшлийн хурдтай нийцүүлэх нь улс төрийн байгууллага,салбар эрхэлсэн яам, мэргэжлийн төрийн бус байгууллагууд, компани, гүйцэтгэгч нарын аль алиных нь үүрэг учир хөгжлийн хурдыг улам нэмэх үү, сааруулах уу гэдэг дээр анхаарах ёстой. Өөрөөр зогсоно, ухарна гэсэн асуудал байхгүй.
Барилгын салбар эрхэлсэн яам нь салбарынхаа хөгжлийн хойно хоцорсон, хөгжлийг нь чангаадаг гэх шүүмжлэл бий?
Аливаа юм хоёр талтай. Би асуудлыг эерэг байдлаар харахыг хичээдэг. Одоо Цогтбаатар сайдыг барилгын салбарынхаа урд гарч алхахыг хичээж байна гэж харж байгаа. Ипотекийн зээлийн урьдчилгааг 10 хувь, зээлэнд хамрагдах байрны талбайн хэмжээг илүү боломжийн том болголоо. Энэ бол салбарын хөгжилд тодорхой хувь нэмэр оруулах алхам. Харин норм норматив, стандарт нь технологийнхоо хөгжлийг гүйцэхгүй байгааг дээр дурдсан. Гэхдээ энэ асуудлыг шийдэх гарцыг тодорхойлоод өгчихсөн байгаа. Гаднаас шинэ дэвшилтэт техник технологи, барилгын материал оруулж ирэхдээ тухайн бүтээгдэхүүний норм нормативыг нь орчуулж хамт оруулж ирэх ёстой. Тэгээд уг норм норматив дээр үндэслэж техникийн зөвлөлийн хурлаар стандартыг шийддэг боломж бий. Ийм боломж байсаар байтал зарим барилгын компани хэт ашиг хөөсөн, замбараагүй, дураараа байдлаас болж оруулж ирж байгаа технологийн тайлан, уг технологитой холбоотой тухайн улс орных нь норм, стандартыг албан ёсоор орчуулж авч ирдэггүй.

Уул нь улс орон, төр засагтаа шүүмжлэлтэй хандах шалтгаан олон биш байна. Дээр дурдсан норм нормативын шинэчлэлийн асуудлаас гадна яамнаас батлан гаргаж байгаа дүрэм журам цаг үеэсээ хоцорсон, бодит байдалтай нийцээгүй байдаг. Хөдөлмөрийн харилцаа аль хэдийн шинэчлэгдэж, зах зээлийн хуулинд захирагдах болсон. Өнгөрсөн социалист нийгмийн харилцаа одоо бидэнд хэрэггүй. Ялангуяа хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагааны дүрэм журмууд бүгд хуучирч, үеэ өнгөрөөсөн. Энэ нь үйлдвэрлэлийн өнөөгийн технологиос хэт холдсон, хөдөлмөрийн шинэлэг харилцааны талаар мэдэхгүй хүмүүс дүрэм боловсруулж байгаагаас үүдэлтэй.
Мөн ажил амьдралын туршлагатай, олон хүн удирдаад хороолол хорооллоор нь барилга босгоод явж үзсэн, даацтай, буурь суурьтай хүнийг төрийн төв байгууллага руу ойртуулдаггүй, нэг ч ийм хүн яаманд байдаггүй нь салбараасаа хэт холдох шалтгаан болдог. Манай улсад миний мэдэхийн салбарын хөгжлийг нуруун дээрээ авч явж байгаа арав хориодхон мундаг инженерүүд бий. Энэ хүмүүсээс нэгнийх нь ч оролцоо ямар нэг байдлаар яаманд байдаггүй. Би тэгээд гайхдаг, энэ хүмүүс яаж, хаанаасаа нарийн мэдээлэл авч ийм том салбарыг чиглүүлэх юм бол гэж. Туршлага бол маш том боломж, харамсалтай нь төрийн яам үүнийг хайхрахгүй байгаа нь тэдний алдаа. Зөвхөн намчирхаж, мэргэжлийн бус эсвэл мэдлэг, туршлагагүй үл мэдэгчдийг цуглуулдаг.

Манай улсын эдийн засаг валютын ханш, зэс, нүүрс гэх мэт түүхий эдийн үнийн хэлбэлзлээс ихээхэн шалтгаалдаг. Таны бодлоор “эмзэг” эдийн засгаа юунд түшиглэж хөгжүүлэх ёстой вэ? Уул уурхай юу, барилга бүтээн байгуулалтын салбар уу гэдгийг дэнслүүлэх гээд байна л даа.
Бид “эмзэг” эдийн засаг гэдгээ эхлээд сайн ойлгох хэрэгтэй байх. Эмзэг гэдгийг бичил, авсаархан эдийн засаг гэдэг утгаар харвал илүү ойлгомжтой болно. Манай эдийн засгийн сайн тал нь аливаа савлагаа, хямралыг намжаах хариу арга хэмжээг хурдан шуурхай авах боломжтой. Эдийн засгийн хямралын шалтгааныг би гаднаас хаймааргүй байна. Нүүрсний үнэ унасан, валютын ханш өссөнөөс эдийн засаг хямарсан гэж бодохгүй байгаа. Гол шалтгаан нь тогтворгүй, увайгүй улс төрийн нөлөөнөөс үүдэлтэй эдийн засгийн хэлбэлзэл. Энэ авсаархан эдийн засаг хүндэрсэн шалтгааныг гадаад том хүчин зүйлүүдтэй холбож ярьж хүмүүсийн толгой эргүүлэх шаардлагагүй. Бээжингийн нэг дүүрэгтэй тэнцэх хэмжээний хүн амтай улс орны эдийн засгийг хямарлаа, савлалаа гээд сүржигнээд баймааргүй л юм. Тэгэхээр бид бусдад асуудлаа нялзааж, тэдний амыг харж өөрсдийн буруу, бодлогогүй үйлдлээ нууж суухын оронд улс төрөө тогтвортой болгох, гаднаас хараат бус, хэн нэгний гар хөл болдоггүй, хувийн ашиг сонирхлыг дээдлэх үүднээс шийдвэр гаргадаггүй төрийн тогтолцоотой болмоор байна.

Бас ойрын хэдэн жилийн хугацаанд уул уурхайгаа түшиглэхээс өөр аргагүй. Уул уурхайгаар л дамжиж томоохон хөрөнгө оруулалт орж ирж байна, харин тэрийгээ яаж зөв хуваарилах вэ, юугаар дамжуулж эдийн засгийн эргэлтэнд оруулах вэ гэдэг дээр анхаарах хэрэгтэй. Тэгэхээр хамгийн сайн шийдэл нь энэ мөнгийг барилгын салбарт зарцуулах явдал юм. Хөгжил дэвшлийн хамгийн гол түлхүүрүүдийг бий болгодог, хамгийн их мөнгө эргэлддэг сектор бол барилгын салбар. Ганц жишээ дурдахад “Үндэсний бүтээн байгуулалт” корпорацид 5 том констракшн харъяалагддаг бол 37 компани, 80 орчим жижиг дунд үйлдвэр, хөдөлмөрийн баг гэрээгээр ажилладаг. Энэ олон компани, жижиг дунд үйлдвэрүүд Үндэсний бүтээн байгуулалт корпорацийг баялаг бүтээхэд хамтарч оролцохоос гадна дотооддоо ихээхэн мөнгөний урсгалыг авч үлдэх үндэс суурь болж байна. Аливаа барилгыг нэг хүн бариад ашиг олж байна гэдэг өнцгөөс нь харах хэрэггүй. Барилгын салбар бол улс орны эдийн засагт онцгой нөлөөтэй, олон хүнийг ажлын байраар хангадаг, маш их худалдаа наймааны үйл явц өрнөдөг, бүтээсэн баялаг нь эх орондоо үлддэг гээд олон хүчин зүйлээр тодорхойлбол цаашид Монгол улсыг хөгжүүлэх тэргүүлэх чиглэлийн чухал салбар.

Хямралын тухай сэдвийг хөндөхгүй өнгөрч болохгүй байх. Таны харж байгаагаар эдийн засгийн хямрал барилгын салбарт яаж нөлөөлж байна вэ?
Иргэдийн орлого хомсдож, худалдан авах чадвар муудсантай холбоотойгоор орон сууцны борлуулалт буурах, зарим компани ажлын байраа цөөлөх, үйлдвэрлэлээ зогсоох хүртэл сөрөг нөлөө гарч байгаа. Гэхдээ энэ хямрал нэг талаар Монгол хүний орчиндоо зохицож гарц хайх сэдлийг өдөөсөн гэж хэлмээр байна. Барилгын компаниуд хямралыг давж гарахын тулд маш хурдан менежмент хийж, үйл ажиллагаагаа уян хатан байдлаар шинэчилж эхэллээ. Нэг хүний цалингаар хоёр хүний ажлыг яаж хийлгэх вэ, одоо байгаа ажилчдаа хэрхэн идэвхижүүлэх вэ, яавал зардлаа хэмнэх вэ гэх мэтийн зохион байгуулалтыг шуурхай эхлүүлж, янз бүрийн шинэ санаачлагууд гарч байна. Тэгэхээр бид хямралыг зөв туулах сэдэл гэж харах хэрэгтэй.
Тэгвэл барилгын салбарыг яаж зөв хөгжүүлэх вэ?
Бид юуны өмнө хөдөлмөрийн харилцааны соёлыг дээшлүүлмээр байна. Инженер, ажиллагсдаа орчин цагийн үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны соёл, дэг журамд сургах, менежментийг энэ тал руу түлхүү хандуулах нь хамгийн чухал. Нэг үгээр хэлбэл сэтгэлгээний шинэчлэл хийх хэрэгтэй. Хоёрдугаарт хууль, эрх зүйн хүрээний шинэчлэлийг яаралтай хийе. Хууль, эрх зүйн бодлогын баримт бичгүүд, норм норматив, стандарт, холбогдох дүрэм журмуудыг өөрчлөх цаг иржээ.
Гадаад улс орнуудын тухайд барилгын салбар нь төр засгаас хэр их хамааралтай байдаг юм бол?
Гадаадын орнуудад барилгын салбар нь төр засгаасаа тэр бүр хамаараад байдаггүй байх. Японд л гэхэд барилгын яам байдаггүй. Барилгын салбарыг мэргэжлийн төрийн бус байгууллагууд, хувийн томоохон корпорациуд нь авч явдаг. Ялангуяа өндөр алслалтай зам гүүрийн барилга байгууламж гэх мэтийн өндөр хариуцлага шаарддаг ажлуудаас төр нь их хол байдаг юм билээ. Нарийн хийцлэлтэй томоохон барилга байгууламжуудыг зөвлөх үйлчилгээний байгууллагууд нь хариуцдаг. Судалгаа шинжилгээ, хяналт, зөвлөх үйлчилгээ гээд бүх чиг үүрэг төрөөс хараат бус. Бид үүнээс суралцах ёстой. Манай барилгын салбарын хувьд салбар эрхэлсэн төр захиргааны байгууллагууд нь хэтэрхий захиргаадах үзэл баримтлалтай. Хэдэн барилгын компаниудаа хянаж цагдаад л, эд нар юм хийж чадахгүй, сайн хянаж байхгүй бол болохгүй гэсэн байдлаар ханддаг. Өөрсдийгөө бүхнээс дээгүүр тавьдаг төрийн байр суурь их зохимжгүй зүйл. Салбар эрхэлсэн бодлогын яаманд нь барилгын талбайд ганц гадас хатгаж үзсэн барилгын инженер байхгүй ш дээ. Ийм л яам салбарыг удирдаж байхад барилгын үйлдвэрлэлийн процесст төр оролцох шаардлага байхгүй. Ер нь төр засгийн хариуцлагагүй, бодлого шийдвэр нь уламжлагддаггүй, нэг нь гарч ирээд өмнөхөө үгүйсгэдэг, тэс өөр юм ярьдаг, зөвхөн халаа сэлгээгээр ажил хийсэн болдог байдлаас барилгачид үнэхээр залхаж байна. Ядаж, гарч ирээд хоёр гуравхан жил болдог яамны бүтэц нь маш чадварлаг байх ёстой, эсвэл МБИХ зэрэг олон жил тогтвортой үйл ажиллагаа явуулж байгаа чадамжтай, мэргэшсэн инженер, мэргэжилтнүүдээс бүрдсэн мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудад өөрийн чиг үүргийг шилжүүлж өгөх хэрэгтэй.
Ярилцлагын төгсгөлд залуу инженер, барилгачиддаа хандаад юу хэлэх вэ?
Залуу инженер, барилгачиддаа миний үргэлж хэлдэг нэг үг маань бидний өмнөөс хэн ч хийхгүй, бидний өмнөөс Самсунг, Мицибүши хийхгүй, тэр тусмаа Монголын барилгын яам бидний төлөө юм хийхгүй, Барилгын хөгжлийн төв (агентлагийн үүрэг гүйцэтгэгч) бол бүр юу ч хийхгүй. Бид өөрсдийнхөө төлөө л ажиллах ёстой. Барилгын инженер, ажилчид маань эв нэгдэлтэй, өндөр соёлтой, зохион байгуулалтай хөдөлмөрийн харилцааг эрхэмлэдэг байвал салбар маань арай дэвшил бүхий түвшин лүү явж чадна гэж найдаж байна. Гэхдээ манай залуучуудын ухамсар сүүлийн үед харьцангуй дээшлээд байгаа. Нэг үе бүгд л улс төр луу хошуурдаг байсан. Одоо 10 хүний 1 нь тэр замыг сонгож, үлдсэн 9 нь өөрийгөө мэргэшүүлдэг болж. Хэдхэн жилийн өмнө ганцхан том захирал ганцаараа ашиг хүртдэг байсан бол одоо 10 хүн хувааж хүртдэг болсон. Энэ бол өндөр амжилт.
Ирэх онд барилгын салбар үүсч хөгжсөний 90 жил, энэ оны 9 дүгээр сард 89 жилийн ой тохионо. Ойн баярыг тохиолдуулан ахмад барилгачид, барилгын салбарынхандаа хандаж мэндчилгээ дэвшүүлнэ үү?
Би барилгын салбарт нийтдээ 32 дахь жилдээ ажиллаж байгаа, ахмад инженерүүдийн эгнээнд шилжиж байна. Гэхдээ миний дээр барилгын салбарын бэлгэ тэмдэг болсон Шараа, Шуушангаа, Багаа, Шагдаррагчаа зэрэг олон ахмад инженерүүд бас бий. Харамсалтай нь яг нэрлэхээр сэрүүн тунгалаг байгаа нь их цөөхөн байна. Эдний дараагийн үе буюу миний үе залгаж байгаа юм. Нэг талаас нь харвал тэнгэрт гарах цаг ойртсон байна, нөгөө талаасаа хийсэн ажилтай, хуримтлуулсан дадлага туршлагатай болжээ гэж хэлж болно. Тэгэхээр сая нэр дурдсан буурлууддаа болон барилгын ахмад инженерүүд, салбарын нийт мэргэжилтэй ажилтан ажиллагсаддаа Барилгын салбар үүсч хөгжсөний түүхт 89 жилийн ойн баярын мэнд хүргэж, ажлын өндөр амжилт, эрүүл энх, аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.
Ярилцсанд баярлалаа танд.

Ярилцсан Б.Цолмонтуяа