Үүрэгт ажлаа аваад тун удаагүй байгаа Барилга, хот байгуулалтын Сайд Г.Мөнхбаярын талаар 2012 онд бичиж байсан нэгэн нийтлэлийг эргэн сөхөж, уншигч та бүхэнд дахин хүргэж байна.  

Г.Мөнхбаяр дуугаа хурааж, харин бусад нь дарцаглаж байна

-Би гаднаас шүүмжлэх, үгүйсгэх байр суурин дээр амьдарч ирсэн кадр биш. Хот чинь хүнийг ажил хийлгэдэг газар байхгүй юу. Барьдаг, босгодог, ард нь гардаг тийм салбар л даа. Нэг том ялгаа нь би ажил хийж, ард нь гарч үзсэн хүн байх. Би зүгээр ажлаа хийх, ачаа даах л дуртай хүн. Илүү, элдэв хөөсөн дунд хөвөх дургүй. Ямагт шүүмжлэх амархан, хийх хэцүү байж ирсэн хорвоо шүү дээ. 

Хэдэн жилийн өмнө хотын дарга Г.Мөнхбаяр миний асуултад ийн хариулж байсан юм. Ямар нэгэн худлаа байхгүй нухацтай үг. 

Тэр олон нийтэд зориулсан шоуны тайзан дээр хөнгөн маягаар хийсч явдаг нөгөө нөхдүүдийн нэг биш болохоор энэ үгийг бардам хэлнэ л дээ.   

Эрх мэдэлтнүүдийн зовлонтой талцалдаан, хотын өөрийнх нь хүнд даацын ачаалал, улс төрийн ээдрээтэй үйл явдлуудын дунд өөрийнхөөрөө зогсч ирсэн түүнийг хүнийх нь хувьд мэдрэх, сэтгэлийнх нь цонхыг хааяа нэг тогших үе надад олон удаа тохиолдож байсан. 

-Хот хэцүү. Шаардлага өндөр. Иргэдэд үйлчлэх тийм хялбар үүрэг биш. Тэртээ тэргүй тийм нөхцөлд ажиллаж байгаа ажилтнуудыг дээрээс нь ахиад дарамтлах барил хэрхэвч гаргаж болохгүй. Ажилтнууд сэтгэл зүйн хувьд тайван, өөртөө итгэлтэй, хуулийн хүрээнд ажиллах бололцоогоор хангагдсан байх ёстой. Танилцуулж орж ирсэн ажлыг нь дэм­жихгүй, дандаа дарамтлаад бай­вал тухайн хамт олонд ажил хийх сонир­хол бүрдэх үү. Энэ мэт бодох зүйл их шүү. Хүнтэй ажиллана гэдэг хүнийг дарамтлахын нэр биш. Би тийм л зарчим барьж ажилладаг. Удирдах ажилтан багийнхаа дээр гарч сууж ерөөсөө болдоггүй. Дотор нь, ойрхон, түшигтэй ажиллах ёстой. Удирдах албан тушаал бүтэн утгаараа захирахын нэр биш шүү дээ. Зохицуулах, бодлогоор хангах, чиглүүлэх, ажиллах орчныг нь бүрдүүлэх, хуулийн хү­рээнд байгаа эсэхийг нь хянах, сэр­гий­лэх үүрэгтэй. Харин хуулийн хүрээнээс хальсан, төрийн бодлогод харшилсан үйл ажиллагаа явуулж, алдаа гаргасан бол өршөөл байхгүй. Ерөнхий менежерийн ажил бол даргын ажил огт биш. Би тэнд дарга байгаагүй гэж өөрийгөө боддог.  

Хэдэн жилийн өмнө Г.Мөнх­баяр миний асуултад ийнхүү ха­риулж байсан юм. Ямар нэгэн ху­д­лаа байхгүй нухацтай үг. 

-Би ганцаардмал хүн биш. Гэхдээ ганцаарчилсан тоглолтуудад таагүй ханддаг. Би бүлэглэлүүдийн гэх эрх ашгийг биш, Монгол төрийн эрх аш­гийг л харж, тэр ойлголтоосоо гажиж гиш­­гэхгүй явж ирсэн. Хуулийн л хүрээнд амьдарчих. Илүү юу ч шаард­­лагагүй шүү дээ. Хардаж сэр­дэх бол бүр шаардлагагүй. 

Хэдэн жилийн өмнө Г.Мөнх­баяр миний асуултад ингэж эрсхэн хариулсан юм. Хотын намын хо­роон даргаар хэсэгхэн ажил­луу­лаад гэнэт буцаан авсных нь дараа тэр зүгээр л ингэж хэлсэн. 

Улс төрийн хүрээнийхэн дотроос нэлээдгүй сонирхолтой харагдах энэ хүнийг зарим нь хэт номхон, даруу гэж дүгнэж байхад зарим нь жинхэнэ төрийн хүн гэж цэгнэдэг. Ажил үүрүүл­бэл яс хийдэг. Хийж босгосных нь да­раа хэн нэгэн авах болбол өгч л орхи­дог. Амар амгалан ч юм шиг, аз муутай ч юм шиг, ад хоргүй, тэгсэн хэрнээ хүчирхэг дотно.  

-Бор зүрхээрээ явж ирсэн хүн бардам амьдардаг. Ер нь хараад байхад тодорхой албан тушаалд бусдын дэмжлэгийг аваад гараад ирчихсэн хүмүүс их зовлонтой ха­рагд­даг. Асуудлыг зоригтой хагалж шийдэж чаддаггүй. Хэн нэгний эрх ашиг хөндөгдчих гээд байдаг. Цаанаа л нэг хараат. Уг нь тодорхой алба хашиж байгаа хүн бусдаас аль болох бага хамаарах ёстой. Тэгж байж тэр гаргаж байгаа шийдвэр нь эрүүл байна. Зөв байна.

Г.Мөнхбаяр бас нэгэн удаа ийнхүү хэлж байлаа. Өөрийнхөө түүхэнд хайртай хүний бардам үг. 

 Г.Мөнхбаяр Ардын жүжигчин, урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Гомбо­сүрэн гуайн гэр бүлд зургаан хүүхэд­тэй өнөр өтгөн айлын том хүү болон төржээ.  Урлагийн орчинд төрж өссөн хүмүүст атаархаж ханамгүй. Өнөөдөр урлаг утга зохиол, театр, хөгжмийн ертөнцийн талаар дусал ч мэдрэмж­гүй хагас маягийн сэхээтнүүд хэтэр­хий олширсон. Тэдэн дотроос хүнтэй ажиллах арга барилаараа, хүний сэт­гэлийг олох мэдрэмжээрээ, өөрийн дотоод ертөнцийн хөг эгшгээрээ түүн шиг сэхээтнүүд эрс танигддаг. 

Мөнхбаяр оюутан гэр бүр бүлд мэндэлсэн гэдэг. Энэ нөхцөл байд­лаас болоод түүнд дүү нараа чирэх амьдралын даалгавар хар бага на­санд нь л оногджээ. Арван жил гялалз­тал суралцаад, тэр үеийн ЗХУ-ын Уралын их сургуулийн хуваарь өвөрт­лөн, гадаад ертөнцөд хөл тавихдаа ч бушуухан төгсч ирээд ажиллаж, аав ээжийнхээ ачааллаас хуваалцахсан гэх бодол дүүрэн байснаа тэр нууж хаалгүй дурсдаг. 

Эндээс хөврүүлээд бодохоор Мөнхбаяр зорилгоо бодлого болгон тээж сурсан чадвараа хар багадаа л олсон хүн юм шиг надад санагддаг юм. Ямартаа л ид зугаалдаг оюутан ахуйн жилүүдэд тэр охидын дунд ганцаараа явж явж ирэхдээ эхнэр авалгүй галт тэрэгнээс бууж ирж байхав. 

Хойно төгссөн залуухан инженер хөдөлмөрийн гараагаа нэр дээр нь суралцсан НААҮЯ-ны тушаалаар хөдөө орон нутгуудаар явж шинээр баригдаж буй уурын зуухнуудын халаалтын системийн тохиргоо тоо­цоог хийх хүчир ажлаар эхлүүлж байжээ. Мэдээж анхны даалгавар анхны гараа. Хашир ч ягштал бие­лүүл­сэн гэж байгаа. Гэвч төд удалгүй яам татан буугдаж, мань хүн ажилгүй болжээ. Гэвч тэр өөрөө хайж явсаар нэгэн орон сууцны контороос дараа­гийн ажлаа яаравчлан эхэлсэн гэдэг. Тэрнээс өөр хүн бол гадаадын ромбоо зүүчихээд яам тамгын газраар баахан хээхэлзэх байсан биз. Ингэж тэр орон сууцны эцэс төгсгөлгүй ажил дунд орж явчихсан түүхтэй. 

-Орон сууцны салбар бол  их хэцүү салбар. Шууд үйлчилгээнийхээ үнийг даагаад тогтоочих хууль зүйн орчингүй. Үргэлж алдагдалтай байдаг. Нөгөө талаас хэрэглэгчдийн маш их дарамт дор ажилладаг. Бас нэг тал нь тухайн салбарын асуудал нь өөрөө өдөр шөнөгүй л хаалга цохиж байдаг. Тэнд ч асуудал, энд ч асуудал. Төлөв­лөлтөө зөв хийх, төлөвлөсөн зүйлээ хугацаанд нь хийх шаардлага дотор амьдардаг. Тэнд арилжааны, хувийн хэвшлийн анхны алхмуудыг хийж чадсан нь их зөв бодлого байсан нь одоо мэдрэгддэг. Одоо манай хөрш орнууд яг бид нарын энэ замаар явж байгаа. Орон сууцны салбар өөрөө супер ашиг олдог салбар биш. Бусад салбарууд шиг биш шүү дээ. Энэ хүнд салбарт зүтгэж байсан хүмүүс маш амаргүй орчинд ажиллаж амьдарч ирсэн. Янз бүрийн хэл үг дуулж, өөрсдийгөө ойлгуулж чадаагүй явсан хүмүүс ч байгаа байх. Миний хувьд миний баримталж ирсэн зарчим өөрөө намайг авч явсан гэж би хэлнэ.

Орон сууцнаас нэр цэвэр гарч ирсэн хүн байхгүй. Та харин чадсан шүү гэсэн миний асуултад тэр  ингэж л хариулж байлаа. 

Мөнхбаярт соц нийгмийн үеийн туршлага их ч ялархуу, ямбатай, хуучинсаг чанарын үнэр ч байдаггүй. Тэр маш уян хатан, маш шинэ. Тодруулбал, шинэ үзэл, шинэ бодлого тээгчдийн нэг. Удирдах ажлыг ту­шааж, ширээ нүдэж биш бодлогоор хан­гаж, сэтгэлээр хангаж хийдгээрээ тэр хотын удирдлагууд дотор өөрийн ажил хэргийн нэр хүндийг босгосон байдаг. Олон хүнтэй уулзаж явахад түүний талаар өнгөн дээрээ сүр­сэгнэсэн, цаагуураа хувиа хичээсэн, хэнийг ч золигт гаргахад бэлэн одоо­гийн дарга нар дотроос хувийн үнэ цэнээрээ асар ялгаатай хүн болохыг нь хэлдэг юм.

-Хот гэдэг маань хүн. Хотын тухай асуудал хамгийн гол утгаараа хүний тухай асуудал. Хүн өөрөө их хүчирхэг байж чадаж гэмээнэ маргаашдаа илүү итгэлтэй байдаг. Хүн өөрөө хүчтэй байж гэмээнэ өөрийгөө илэрхийлэх боломжоор хангагддаг. Ингээд бүг­дийг нь базаад дүгнэвэл хотын маань иргэд өөрсдөө хүчирхэг байж чадаж гэмээнэ хот хүчирхэгжих тухай асуу­дал руу орж байгаа юм. Хүн өөрөө хүчтэй байх юм бол ямар амжилтад хүрч болдгийг манай олимпийн баг тамирчид харууллаа шүү дээ. Тэдний дотоод хүч, зорьсон тэмүүлсэн зүйл­дээ өөрийгөө бүрэн зориулж хөгжүүлж чадсан тэсвэр хатуужил биднийг улс үндэстнээр маань баярлуулж, олон жилийн хүсэл мөрөөдлийг маань биелүүллээ. Эцсийн дүнд хүн өөрөө л хүчтэй байх ёстой юм байна. Иргэд нь хүчирхэгжиж байж хот нь хүчир­хэгжинэ.


Нийтлэлийн дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү.